MİDEM YANIYOOOR -2- Artık ilaçlar sayesinde ülser için yapılan ameliyatlar ortadan kalkmıştır. Sadece kanama, delinme ve tıkanma olursa, acilen ameliyat gereklidir
Mide, besinlerin parçalanması ve sindirilmesi için bol miktarda asit ve pepsin salgılar. Bunların midenin yüzeyine zarar vermemesi için vücudumuzda çeşitli koruma mekanizmaları vardır. "Helikobakter pilori" adı verilen bulaşıcı bir bakteri veya bazı ağrı kesici ilaçlar, mide yüzeyini koruyan mekanizmalara zarar verir ve ülserler (yara) oluşur. Her 10 kişiden biri hayatlarının bir döneminde Peptik ülser (sindirimle ilgili) hastalığına yakalanmaktadır. Diğer yaralardan farklı olarak iyileşmesi uzun sürer. Duodenal ülser (onikiparmak bağırsağı) erkeklerde, mide ülseri ise kadınlarda daha çok görülür. Hayatı kısaltmaktan çok hayatın kalitesini azaltırlar. Stresli hayat ve meslekler ülseri tetikler. Diğer muhtemel sebepler genetik, kortizon türü ilaçlar, alkol, sigara, kahve ve çevre kirliliği sayılabilir.
BELİRTİLER: Midede yanma, ağrı, kanama, delinme, ekşime, geğirme, şişkinlik, dolgunluk, bulantı, kusma, iştahsızlık, kilo kaybı. Ağrının değerlendirilmesinde kriter, hastayı gece uykusundan uyandırmasıdır. Kesin teşhis, endoskopi ile konur.
TEDAVİ: Ülserin sebebinin enfeksiyona bağlı olduğu tespit edilmişse, bakterilerin öldürülmesi için antibiyotik kullanılmalıdır. Gastrit ve reflüde olduğu gibi ülserde de kullanılan ilaçlar H2 reseptör blokerleri (antagonistleri) ve proton pompa inhibitörleridir. Günümüzde kuvvetli iyileştirici ilaçlar sayesinde ülserler için ameliyat ortadan kalkmıştır. Sadece kanama, daralma-tıkanma, delinme meydana gelmişse, acilen ameliyat gereklidir.
Kıymetli okuyucularım, ülserden korunma yolları, bütün mide rahatsızlıklarını kapsadığı için önümüzdeki hafta bu konuya geniş yer vereceğiz. Dikkat ederseniz sadece reflü (bu rahatsızlık biraz farklı) ve kanserde (alarm seviyesi olduğu için) korunma ile beslenme yollarını hemen gününde vermeye çalıştım.
ÜLSER KANSERE DÖNÜŞEBİLİR Mİ?<*b>
Ülserin kansere dönüşme riski yoktur. Ancak kanser riskine tedbiren mide ülseri varlığında, mutlaka parça alınarak (biyopsi) patolojiye gönderilmesi ve 2 ay içinde yaranın iyileşti-ğinin endoskopi ile teyit edilmesi gerekir.
ÜLSERİN TEHLİKELİ SONUÇLARI
Mide Kanaması: Gastrit şiddetli olunca midenin yüzeyinde tahriş yaptığı için o bölgedeki damarlara ulaşır ve kanamaya sebep olur. Kusma sırasında ağızdan kan gelmesi (hematemez) veya dışkının siyah gelmesine (melena) Mide Kanaması diyoruz.
Ülserin Delinmesi: Mevcut ülserin derinliğinin artması, mide ve onikiparmak bağırsağı geçerek delinmesidir. Karın tahta gibi sertleşir, yürüme zorlaşır. Acil ameliyat şart.
Tıkanma: Özellikle onikiparmak bağırsağı ve midenin çıkışında ülserin şişlik ve doku oluşturması sebebiyle, yiyecek ve mide suyu geçişi tıkanır. Midede biriken muhteva sürekli kusulur. Hızlı kilo verilir. Derhal ameliyat gereklidir.
MİDE KANSERİ şüphesi varsa doktora gidin Tedaviye rağmen düzelmeyen mide rahatsızlıklarında sık sık ilaç değiştirmek yerine kanser şüphesiyle endoskopi yaptırın!
Midenin mukoza zarından gelişen kötü huylu tümörlerin sebep olduğu Mide Kanseri, genellikle midenin küçük kısmında ortaya çıkar. Erkeklerde daha sıklıkla görülür. Dünyada her yıl 1 milyona yakın insanın ölüm sebebi olan bu hastalık, ülkemizde de akciğer kanserinden sonra en sık görülen kanser türüdür. Çok aşırı baharatlı yemeklerle ve ateşe maruz kalan kebaplar tüketen bölgelerimizde mide kanseri daha yaygındır. Kanserlerin çoğunda olduğu gibi burada da maalesef tıp çaresiz kalıyor. Bunun için erken teşhis bizim için çok önemlidir. Tedaviye rağmen düzelmeyen mide rahatsızlıklarında sık sık ilaç değiştirmek yerine mutlaka endoskopik kontrol yapılması şarttır. Böylelikle Allah korusun varsa kanser de için hemen tedbir alınmış olur.
ERKEN TEŞHİS SİZİ KURTARIR!
BELİRTİLER: Şişkinlik, ağrı, ağırlık, iştahsızlık, erken doyma, tat alamama, kilo kaybı, yemekten sonra rahatsızlık hissi, bulantı, kusma, kansızlık, yorgunluk, mide ya da bağırsakta kanama, kendini yorgun ve keyifsiz hissetme.
TEDAVİ: Kesin tedavisi olmamakla birlikte erken teşhislerde tıpkı meme kanserinde olduğu gibi hastalığın üstesinden gelme ihtimali, büyük oranda artar. Mide kanserinde cerrahi girişim, en önemli ve en belirleyici tedavi önlemidir. Ek olarak kemoterapi ve bazı durumlarda ışın tedavisi de uygulanır.
SEBEPLERİ...
>> Sağlıksız beslenme ve çok tuz tüketimi
>> Sebze ve meyve alımının yetersizliği
>> Yanmış ya da yeterince pişmemiş kırmızı et
>> Sigara ve alkol kullanımı, aşırı kilolar
>> Helikobakter pilori enfeksiyonu olanlar
>> Ailede 50 yaşın altında kanser vakası olması
KORUNMA...
>> Yemekleri çok sıcak ve soğuk almayın
>> Yapay besinlerden uzak durun
>> Hayvani yağ kullanımı azaltılmalı
>> Hareketli hayat tarzı ve düzenli egzersiz
>> Şehrin stresini bırakıp sakinliğe sığının
>> Sigara ve alkol kesinlikle bırakılmalıdır
>> Hijyen, meyve ve sebzeleri iyi iyice yıkayın!
NE NEDİR? Mide üşütmesi
Gıdalardaki mikroba bağlı olan ishal, kusma ve karın ağrısıyla seyreden hastalıklar bu şekilde tanımlanır. Ani ve aşırı soğuk su içme, midenin iç yüzeyini tahrip ederek gastrite yol açabilir. Çıplak ayakla dolaşma da spazma yol açarak ağrı yapabilir.
Şişkinlik
Bazıları erken doymaya, kimisi geğirmelere şişkinlik diyor. Mideye bazen bağırsağa bağlı ortaya çıkar. En sık sebebi, ülserle ilgisi olmayan mide şikâyetidir. Sebepleri ise hızlı ve telaşlı beslenme ile strestir.
Gaz
Her sağlıklı midenin içinde, üst kısmında hava var. Yenen gıdaların sindirilemeyen kısımlarının kalın bağırsaktaki mikroplar tarafından parçalanması sırasında ortaya çıkar. İşte gazın sebepleri: Hızlı beslenmek, yemekte çok konuşmak, öğün atlama, liften fakir beslenme, gıda alerjisi, sigara ve alkol, hareketsiz hayat, adet ve gebelik, mide fıtığı, ülser, reflü ile strese bağlı faktörler...
Nasıl kilo alıp güçlenebilirim?
> Fatih Ayan
Çok zayıf ve iştahsızım, nereye muayene olabilirim?
CEVAP: Fatih kardeşim, öncelikle dahiliye uzmanına muayene olarak zayıflığının ve iştahsızlığının sebepleri ortaya çıkartılmalı, tedavin ona göre planlanır. Verem, bağırsak kurtçukları, hipertiroidi tesbit edilmemişse zayıflık, genelde kişinin vücut ve karakteri ile alakalıdır. Titiz ve mükemmeliyetçi kişilerin metabolizmaları hızlı olup kalorileri derhal yakarlar. İştahsızlığın sebebi psikolojiktir, her şeyi kafana takma! Yemeklere yakın bisküvi, çikolata, tatlı alma. Kilo almak için de şişmanlara yasakladığımız ekmek, makarna, pilav, hamur işi ve tatlılardan bol bol yiyebilirsin.
Kahvaltı eksenli besleniyorum
> Fuat Üstündağ
Çocukluktan beri sürekli kahvaltılıkla beslendim. Sebze ile aram olmadı. Bu yüzden hep rahatsızım, tersi durumda ise düzeliyorum. Tıbbi bir işlem yaptırmam gerekir mi?
CEVAP: Fuat Bey, tedavini çok güzel özetlemişsin. Yazılarımızda hep sağlıklı beslenmekten bahsediyoruz. Maalesef bu konuda ihmalkarız. Buna dikkat etmemekle de, şişmanlık, kalp-damar hastalıkları, şeker hastalığı ve kireçlenmeler kapımızı çalarak hastane köşe-lerinde bizi süründürmekte. Öncelikle dahiliye uzmanına muayene ol, tavsiye-lerine göre hayatını düzene koyduktan sonra hiçbir sıkıntı çekmeyeceksin.
Dede, baba, amca sıra bende mi?
> E.K.
25 yaşındayım, dedem, amcam ve babam yemek borusu kanserinden öldü. Riskli biri olarak ne yapmalıyım?
CEVAP: Sevgili kardeşim, bazı kanserler irsidir. Bu yüzden kansere zemin hazırlayan başta stres, kırmızı et, şişmanlık, hazır gıda, kola, cips, fastfoodlar, kızartma, mangalda pişenler, sigara ve alkolden tamamen; un, şeker, tuzdan mümkün olduğu kadar uzak dur. Izgara ve buğulama balık, zeytinyağlı
sebzeler ile tam tahıl buğday ekmeğini tercih et. Düzenli egzersiz yap, üzerine düşeni yaptıktan sonra gerisini Allah'a havale et, kontrollerini ihmal etme, Allah'ın izniyle hiçbir şey olmaz.
Genetik hastalığa karşı neler yapılır?
> E. U.
20 yaşındayım, amcam 16 ay önce akciğer kanserinden vefat etti, korunmak için neler tavsiye edersiniz?
CEVAP: Sevgili okuyucumuz, akciğer kanserinin esas sebebi sigaradır. Ayrıca çok tozlu ve dumanlı ortamlarda, maden ocaklarında, kurşun buharına maruz kalınan fabrikalarda çalışanlarda da gelişen hastalıklar, kansere zemin hazırlar. Bir de genetik geçişi olabilen küçük hücreli denen tipi vardır. Ama çok nadirdir. Amcanızdaki akciğer kanserinin yapılmış olan biyopsi ile tipi belirlenmiştir. Onun tipini öğrenin, ona göre tedbirini almaya çalışın. Sigara ve stresi bırak, yeşillik ve temiz havaya sarıl.
Uykudayken bile burnum kanıyor!
> A.Murat Arvas
12 yaşındayım, burnum kendiliğinden kanıyor, uykudayken bile.. İlaçların da hiç faydası olmadı, ne yapmam gerekiyor?
CEVAP: Canım kardeşim, senin yaşında burun kanamasının çok çeşitli sebepleri olabilir. Öncelikle bunların araştırılması gerekir. Kan hastalıkları, parazitler, alerji, karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları, yüksek tansiyon yönünden tetkiklerin yapılsın. Bunlar normal çıkarsa, burundaki kılcal damar ağlarının sümkürme, kaşıma, güneşte kalma, stres ve ıkınma ile bazen de kendiliğinden kanayabilir. Kılcal damar ağların yüzeye çok yakınsa, yakılarak kalıcı rahatlama sağlanabilir.
Öksürük aslında büyük bir nimettir
> Hasan Akın
Etanol içermeyen bir öksürük şurubu tavsiye edebilir misiniz?
CEVAP: Hasan Bey, öksürük, kişinin gerek üst solunum yolları ve gerekse de alt solunum yollarında bulunan fazla ve zararlı sekresyonların (salgı), yabancı cisimlerin boşaltılması ve atılması için son derece hayati önemi olan bir davranış tarzıdır. Bu sebeple reçetesiz alınan öksürük şurupları faydadan çok zararlı olabilmektedir. Muayene ve tetkiklerinizi bilmeden öksürük şurubu tavsiye etmem mümkün değildir. Önemli olan öksürüğü değil, öksürüğe sebep olan olayı tedavi etmektir. Kaynak kurutulunca öksürük zaten kendiliğinden ortadan kalkar.
Gazla başım dertte lütfen yardım edin!
> N.A. / HOLLANDA
49 yaşında bir bayanım. Sürekli gaz problemim var, yemekten korkar oldum, ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz?
CEVAP: Saygıdeğer okuyucumuz, öncelikle dahiliye uzmanına muayene olun. Sizde İrritabl Bağırsak Sendromu mevcut. Detaylı bilgileri geçmiş sayfalarımızda vermiştik. Öncelikle psikolojik yapınızı değiştirmelisiniz, üzerinize düşeni yaptıktan sonra gerisini Allah'a bırakın, rahat ve geniş olun, yemeklerinizi yavaş ve iyi çiğneyerek yiyin, baklagiller gibi gaz yapıcılardan, acı ve bulgurdan biraz uzak durun, meyveleri kabuğuyla tüketin, ayaklarınızı sıcak tutun, Hac'a ilaçlarınızı götürün, bol su için!
Hep kaşınıyorum ne yapmalıyım?
> Fevzi Zahir
Vücudumun her tarafı kaşınıyor, bir türlü sonuç alamadım, yardımcı olursanız çok sevinirim.
CEVAP: Fevzi Bey, sizde kronik ürtiker dediğimiz alerjik cilt hastalığı mevcut. Buna yol açabilen çok çeşitli sebepler vardır. En başta bazı gıdalar; özellikle çikolata, kola, cipsten hayat boyu uzak durun. Domates, çilek, yumurta, kuru yemiş ve mayalı gıdaları 1 ay tüketmeyin. Merhemlerin faydası olmaz. Kullanacağınız Tip 1 antihistaminik ilaçlardan oldukça fayda göreceksiniz. Ayrıca, en önemlisi stresten uzak durmak. Bir de ani ısı değişiklikleri, sıcak duş almak bile benzer şikayetleri davet edebilir. Bunlara da dikkat edin.
HER DERDİNİZİ BANA YAZIN
Bana sağlıkla ilgili her konuda soru iletebilirsiniz. Uzmanlık alanımın dışındaki konuları ise ilgili hekim arkadaşlarımızı da misafir ederek sizlere elimden geldiği kadar yardımcı olmaya çalışacağım...
e-mail: aile.doktoru@tg.com.tr
Adres: 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna-İSTANBUL