1958'den Baas rejimine kadar Irak

A -
A +

General Kasım Kürtler ve komünistler başta olmak üzre radikal muhalefet çevrelerini birleştirerek bağımsız bir Irak kimliği kurmak istiyordu. Bu seretle Irak'ın bütünlüğü korunmuş olacaktı. Halbuki yardımcısı General Arif Arapların birleşmesini savunan bir politikadan yanaydı ve Birleşik Arap Cumhuriyeti ile (Mısır ve Suriye'nin kurmuş oldukları) birleşmeden yana idi. Çok geçmeden yönetimden uzaklaştırıldı. Kasım başlangıçta halk tarafından destekleniyordu. 1961'den sonra bu destek azaldı, Kürtler ayaklandı, ordu içinde bir çok hizip ortaya çıktı. Kuveyt'e yönelip tehditler ve yabancı petrol şirketlerinin denetimini ağırlaştırma hareketleri İngiltere ile Arap ülkelerinin Kasım'a karşı çıkmalarına yol açtı. Arap Sosyalist Baas partisinin Irak kolu ile işbirliği yapan ordu içindeki bir hizip Şubat 1961'de yönetimi ele geçirdi ve Kasım'ı öldürdü. 1961-68 dönemine askeri darbeler dönemi diyebiliriz. Darbeciler, yönetimi Baas Partisine bırakıp kendileri perde arkasına geçmeyi tercih ettiler. Devlet Başkanlığına Abdülselam Arif Başbakanlığa Albay Ahmet Hasan el-Bekr getirildi. Yasama ve yürütme yetkilerini sivil ve askeri liderlerden oluşan Ulusal Devrimci Komuta Konseyi (UDKK) kullanmaya başladı. Baas Partisi temel hedeflere ulaşmak için bir geçiş programı uygulamaya başladı fakat liderler aralarında bölündüler. Yetkileri azaltılmış olan Başkan Arif bu durumdan yararlandı. Kasım 1963'te ordudan aldığı destekle Baasçı'ları tasfiye etti. Bankalar ve çeşitli sanayiler hızla devletleştirilerek bir kalkınma programı uygulanmaya konuldu. Fakat ekonomi giderek bozuluyordu. Bunun üzerine Arif sivil yönetime geçme hazırlıklarına başladı. Eylül 1965'te Abdurrahman el Bazaz'ı Başbakan yaptı. Bazaz özel kesime de yer veren dengeli bir politika uygulamaya başladı, ordunun yönetimdeki rolünü de azaltmaya çalıştı. Arif Nisan 1966'da bir helikopter kazasında ölünce devlet başkanlığına büyük kardeşi Abdurrahman Arif getirildi. Bir kaç ay sonra subaylar Bazaz'ı istifaya zorlayıp yönetimi tekrar ordunun eline geçirdiler. Yoğun hizip çatışmaları ile hükümet durmadan el değiştirdi. 1967'de Arap ülkeleri İsrail'e yenildiler. Karışıklıklar arttı. Ebu Bekir Baasçıları toparladı ve Arif'e bir koalisyon hükümeti kurarak seçime gidilmesini önerdi. Arif bunu kabul etmedi. Ordudaki hizipler ise Baas partisi ile işbirliğine gittiler. El Bekr iktidara gelmek için hazırlanıyordu. Nitekim darbe 17 Temmuz 1968'de yapıldı. Saddam Hüseyin Baasçıları tutuyordu. Temmuz sonlarında bütün diğer hizipleri temizleyip tek başına Irak'ın başına geçti.

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.