ABD'de Federal Sivil Servis Komisyonu

Bürokrasimizde Reforma hazırlanırken dünyanın büyük devletlerinden ABD'de bürokrasinin nasıl işlediğini anlatmak yerinde olacaktır. Baştan beri ABD'de iki kural vardı: 1) Federe devletlerin nüfusuna göre bütün tayinler federal başkent Washington'da yapılır. 2) Bütün hükümet memurları siyasi kampanyaları para yardımı yapmak veya siyasi hizmet görmekten muaftırlar. Bu prensipleri uygulamak için Federal Sivil Hizmet Komisyonu kuruldu. Hükümet dairelerinde Hükümet memurlarından siyasi maksatlarla para istemek ve toplamak yasaklandı, cezalar kondu. Komisyon Sivil Servis Kurallarını hazırlamak, imtihanları yapmak, bunların sonuçlarını tayinler için tasdik etmek, servisteki bütün değişiklikleri kaydetmek gibi normal görevlerine ilâve olarak bu yasanın ihlalleri iddialarını inceler. Sivil Hizmetler adedi 1883'te 13.924 iken 1923'te 425.000'e yükselmiştir. Federal Sivil Servis Komisyonu 2000 çeşitli imtihan yapar. Buna ülkedeki 4700 mahalli imtihan heyetleri yardımcı olur. Bunlar federal memurlardır. 3 veya daha fazla yılda 300.000 kişi bu imtihana girer. 40.000 ila 60.000'i kazanıp tayin edilir. Bütün tayinleri ABD başkanı yapar, Senatonun onayı ile. Sadece işçi (labourer) veya (Workman) tayinini Başkan yapmaz. Yeni memurlar ölüm, istifa, emeklilik, terfih, başka işe nakil ile boşalan yerlere atanırlar. 6 ay bazı hallerde bir yıl aday memur olurlar. Eğer idare memnun değilse süre sonunda aday işi kaybeder. Sivil Servis Yasasını savunanların ümitleri büyük ölçüde gerçekleşmiştir. Yasanın kabulünden sonra maaşı yüksek memurların işe gelmeyenleri göreve devama veya istifaya davet edildiler. Gelişmiş metodlar bakanlıklarda kabul edildi. Kamu hizmetleri parazitlerine göstermelik iş sağlayan beyhude ve faydasız işler kaldırıldı. İşler daha iyi ve daha fazla yapılmaya başlandı. Bunu imtihanla alınan yeni memurlar sağladı. Birçok ofislerde memur sayısında indirimler oldu. Buna merit-liyakat sistemi denir. Sivil Servis Komisyonu memurları siyaset baronlarına karşı korur. Yasadan önce memuriyetleri elde etmek için siyasi bağışlar, yardımlar, ianeler toplanırdı. Halen bu zorlama yardım tamamen kalkmıştır. Federal Sivil Servisin engellediği kötülükler Federe devlet (eyalet) ve belediyelerde vardır. Bu gibi yerlerde parti bağlılığı namus ve yeteneğin önüne geçer. Bunun sonucu namussuzluk ve savurganlık mahalli idarelerin yönetiminde zayıflık ve muazzam suiistimallere yol açmıştır. Aydınlar tayinlerin partiye bağlılık kıstası yerine liyakat ve uygunluk kıstaslarının uygulanmasını istemektedirler. Federe devletlerde sosyal ve ekonomik şartları geliştirmek isteyenler sivil hizmette liyakat metodunun kendi istikleri için temel esas olduğunu görmüşlerdir. New York Federe devleti 1883 Mayıs'ında Sivil Servis yasasını ilk kabul eden federe devlettir. 1884'te liyakat sistemi bu federe devletin anayasasına konmuştur. 1919'dan sonra bütün imtihanlara kadınlar kabul olundu. 1928'de Sivil Servisin yüzde 14'ü kadındır. 11 Temmuz 1919 tarihli yasa ile Kara kuvvetleri, Deniz kuvvetleri ve Deniz Piyadesi kuvvetlerinden terhis olmuşlara, dullarına, sakatlarına ve karılarına memuriyette öncelik tanınmaktadır. Bugün ABD'de şehir ve köylerdeki bütün sivil hizmetlere tayin ve terfiler gerçekleşecek mümkün olduğu nisbette so far as practicable müsabaka imtihanı ile gerçekleşmektedir. Türkiyemizde de liyakat sisteminin müsabaka imtihanlarının kıstası olmasını candan diliyorum.