Afrika siyasetinde Çin ve yeni gelişmeler

Çin uzun bir süre Sudan'daki ihtilafa dikkat etmedi. Nihayet Hartum'a müdahale etti. Çin Sudan'ın en büyük ticaret ortağıdır. Batı Sudan'a Darfur için müeyyide uygulanmasını istiyordu. Çin petrolünün % 65'ini Sudan'dan satın almaktadır. Çin Sudan'ı 26.000 Birleşmiş Milletler asker ve polisinden oluşan bir kuvveti kabul etmeye ikna etmiştir, 6.000 Afrikalı barışsever asker ihtilafı çözememiştir. Daha önce Çin başka devletlerin iç işlerine müdahale etmediğini ileri sürüyordu. Müdahale ederse Tayvan'ın Çin'in bir eyaleti olduğunu ileri süremeyeceğini söylüyordu. Dış yardım yapıyordu. Çin diğer gelişmiş ülkelerle eşit muamele görmek istiyor. Nitekim Darfur'daki Çin temsilcisi Liu Guizin haziranda Afrika konulu bir konferansta "Çin, Afrika ülkelerini demokrasiyi ıslah etmek ve hukuka uygun hareket etmede iyi yönetim yapmaları hususunda desteklemektedir. Çin ile Afrika ülkeleri arasında sıkı iş birliği, Afrika ülkelerinde istikrar için yararlıdır" demiştir. Çin Sudan'ın Birleşmiş Milletlerle iş birliğini reddetmesine süratle kızmıştır. Temmuzun sonunda Beijing'de kapalı bir konferansında Afrika danışmanı bir Çinli "Sudan hükümeti milletlerarası toplumla daha iş birlikçi olmalı ve Darfur buhranına bir çözüm bulmak için daha gayret sarfetmelidir" demiştir. Çin'in durumu neden değişti? Çin Afrika'da bir aksiliğe uğramıştır. Nisan ayında Habeşistan'da dokuz Çinli petrol işçisi ayrılıkçı askerler tarafından öldürülmüşlerdir. Bu Çin'i sarsmıştır. Çin Afrika'da muazzam yatırımlara sahiptir, menfaatlerini korumak için Afrika hükümetlerine güvenememektedir. Çin büyük devletlerin uyguladıkları kuralları uygulamaktadır. Fakat bir sömürge aleyhtarı tavır takınarak. Üçüncü bir sebep de Çin'in 2008'de Beijing'de yapılacak olimpiyat oyunlarının yumuşak bir havada geçmesini istemesidir. Bu sebeple bütün Devletler katılacak ve her şey kontrol altında olacaktır. Boykot ve gösteri tehditleri Çin'in Sudan'a azıcık müdahale etmesini sağlamıştır. Her şey gizlice yapılmışsa da Çin, Birleşmiş Milletler Kuvvetlerinin Sudanca kabulünde en önemli rolü oynamıştır. Bu Çin'in Batılı Devletlerle Afrika'da aynı görüşü paylaştığı şeklinde anlaşılmamalıdır. Çin saldırgan ve emperyalist bir Batı ile Sudan arasında arabulucu rolü oynamak istemektedir. Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyindeki kararda İngiltere'nin koyduğu müeyyideleri ve Hartum'un kendi halkına şiddet uygulamasını kaldırmıştır. Yeni karar insani yardım işçileri ve kamplarda yaşayan 1.8 milyon muhaciri koruyacaktır.