Baas rejimini kabulden sonra Irak'ın dış ilişkileri ve Irak-İran savaşı

A -
A +

Irak, Baas rejimini kabullendikten sonra Arap dünyasına daha yaklaştı. Filistin Kurtuluş Ordusunu desteklemeye başladı, 1973'te Arap-İsrail Savaşına katıldı. Fakat 1970'lerin ortalarında Irak-Suriye ilişkileri bozulmaya başladı. SSCB 1958'den sonra Irak'ı destekliyordu. 1972'de Sovyet Rusya ile bir savunma ve iş birliği anlaşması imzalandı. Irak'ın ABD ile ekonomik ilişkileri de bilhassa 1980'lerde arttı. Irak 1975'te Kürt sorununu çözmek için İran'a Şattül-Arap'ta bazı tavizler verdi. 1980'de İran'a savaş açtı. İki ülke de büyük kayıplar verdi. İran-Irak savaşı sekiz yıl sürdü... İran'da iktidar 1979'da değişti. Irak bu yönetim değişikliğinin oluşturduğu sarsıntıdan yararlanarak Orta Doğu'da yayılma eğilimi göstermekte idi. Irak'ın nüfusunun çoğunluğu Şii idi, İran'daki yayılma eğilimi Irak için tehlike teşkil ediyordu. Irak'ın savaş öncesinde esas hedefi İran'ın petrol bakımından zengin Kuzistan sınır ilini alarak İran'daki petrol kaynaklarından büyük bölümünü ele geçirmek bu surette iki ülke arasında sınırı teşkil eden Şattül-Arap'ın iki yakasında egemenlik tesisi etmekti. İran'da yeni İslami rejime geçiş düzenli orduda dağınıklık yapmıştı. Irak bundan yararlanmak istedi. Irak Ordusu Eylül 1980'de geniş bir cephede ihtiyatlı bir ilerleme yaptı. Hürremşah'ı ele geçirdi, fakat Adaban'ı alamadı. İran mukavemeti beklenenden daha güçlü çıkınca Irak ilerleyişi sınırdan 80-120 km içerisinde durdu. İran, Devrim Muhafızlarını da kullanıyordu. 1981'de Irak Ordusu geri çekildi. İran kuvvetleri 1982'de Hürremşah'ı geri aldı. 1982 sonlarında Irak işgal ettiği bütün İran topraklarından çekildi ve barış teşebbüsünde bulundu. İran Devlet Başkanı Humeyni Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'i devirmek istiyordu, savaşı çıkardığını ileri sürerek ağır bir tazminat istedi. Irak buna yanaşmadı. Kendi topraklarında savunmaya başladı. Savaş sınır boyunca yer yer çatışmalara dönüştü, İran ilerleyişi durduruldu. Ağustos 1988'de İran'ın ekonomisi çok bozuldu ve Irak savaş alanında bazı kazançlar elde edince İran ileri sürdüğü şartlardan vazgeçerek Birleşmiş Milletlerin aracılık ettiği ateşkesi kabul etmek zorunda kaldı. Ağustos Eylül 1990'da Irak Kuveyt'i işgal etti. Irak, İran'ın barış şartlarını kabul ederek İran topraklarından çekildi. Şattül-Arap üzerindeki egemenlik hakkına razı oldu, iki taraf ellerindeki savaş esirlerini değiş tokuş yaptılar...

UYARI: Küfür, hakaret, bir grup, ırk ya da kişiyi aşağılayan imalar içeren, inançlara saldıran yorumlar onaylanmamaktır. Türkçe imla kurallarına dikkat edilmeyen, büyük harflerle yazılan metinler dikkate alınmamaktadır.