Burma'da olanlar -1-
Burma, resmî adı Myanmar olan Güney doğu Asya'da bir ülkedir. Yüzölçümü 676.577 km2'dir. Birmanya olarak da bilinir. Başkenti Rangoon'dur. Güneydoğuda Tayland ve Laos, kuzeydoğuda Çin, kuzeybatıda Bangladeş ve Hindistan'ın Pradeş, Manipur ve Muzderan eyaletleri, güney ve güneybatıda Bengal Körfezi Andaman Denizi ile komşudur. Nüfusu 50 milyon kadardır. Burma'da ilk insan yerleşimleri 5 bin yıl önce İrravady Vadisinin orta kesiminde kuruldu. Güneydoğu Asya'da Budacılığı ilk kabul eden ülke Burma oldu. Birçok kabile savaşı ve küçük krallıktan sonra Birmanlar Assam'ı ele geçirince Hindistan'daki İngilizlerle karşı karşıya geldiler. Berance İngiliz Birmanya savaşı (1824-26) esnasında Syam İngilizlerin yanında yer aldı. Birmanlar savaş sonunda çekildiler. Assam, Panipur, Arakan'dan çekildiler. İngilizlerin Kalküta'dan Singapur'a kadar bütün kıyılara egemen olmak istemeleri yüzünden 1852'de çıkan İkinci İngiltere-Birmanya savaşı sonunda Birman Krallığı yukarı Myanmar'a çekilmek zorunda kaldı. Çin'le kara yoluyla da ticaret yapmak isteyen İngilizler, 1885'te üçüncü kez savaş açtılar. Savaş yalnızca bir hafta sürdü. Birmanlar askerî açıdan zayıftılar. İngilizlerin sadece Kral Thibaw'ın yerine Hindistan'da yaşayan bir Birman prensini geçireceğini umuyorlardı. Fakat İngilizler Birman Krallığını ilhak ettiler ve Hindistan'ın bir eyaleti yaptılar (1886). Hintlilerle Birmanyalılar arasında dil, toplumsal yapı, kültür bakımlarından farklar vardı. Uzun mücadeleler oldu. Yer darlığından bunları yazamayacağım. Ocak 1948'de Birmanya Birliği adıyla ülkenin bağımsızlığı ilan edildi. Savaş sırasında yıkıma uğrayan ve ekonomisi sarsılan Burma, barışçı bir döneme geçme ümidiyle tarafsız bir politika benimsedi. Fakat içerideki anlaşmazlıklar ülkeyi yeniden karışıklığa sürükledi. İsrail ve Çin Halk Cumhuriyetini ilk tanıyan devletlerden biri oldu. 1920'de Hindistan'da girişilen yeni reformların Burma'yı kapsamayacağı açıklanınca genç avukatlar ülke çapında İngiliz mallarının boykot edilmesini de içeren bir protesto hareketi başlattı. Bunun üzerine İngilizler Burma'ya bazı tavizler verdi. Haftaya devam edeceğiz...