Cumhuriyetin ilanı
Gazi Mustafa Kemal Paşa, Kemalettin Sami, Eyüplü Halit, İsmet, Kâzım Özalp Paşaları ve Fethi Beyi akşam yemeğine çağırdı ve onlara "Yarın Cumhuriyeti ilân edeceğiz" dedi. Yemekteki bütün kişiler bu fikri kabul ettiler. Hepsini uğurlayan Mustafa Kemal sadece Dışişleri Bakanı İsmet Paşayla kaldı. Beraberce bir kanun tasarısı hazırladılar. 20 Ocak 1921 tarihli Teşkilâtı Esasiye Kanununun birinci maddesine "Türkiye Devletinin şekli hükümeti cumhuriyettir" cümlesi ilâve ediliyordu. Diğer bir değişiklik de şöyle idi; cumhurbaşkanı başbakanı tayin edecek, başbakan da bakanlar kurulunu tayin ederek cumhurbaşkanının tasdikine, daha sonra da başbakan ve bakanlar kurulu meclisin tasvibine ve güvenoyuna arz edilecekti... 29 Ekim günü Halk Fırkası meclis grubu tekrar toplanarak hükümet kurulması için müzakerelere yeniden giriştiler. Osmanlı nazırlarından tarihçi Profesör Abdurrahman Şeref "Hakimiyeti milliye kayıtsız şartsız milletindir. Kime sorarsanız sorunuz, bu Cumhuriyettir. Doğan çocuğun adıdır, amma, bu ad bazılarına hoş gelmemiş, varsın gelmesin" diyerek gerçeği ortaya koymuştu. Milletvekilleri işin içinden çıkamayacaklarını anlayarak Fırka Reisi Gazi Mustafa Kemal Paşanın fikrini öğrenmek üzere kürsüye davet ettiler. Mustafa Kemal Paşa gruptan bir saat mühlet istedi. Bu süre içinde Meclisteki odasında bazı milletvekillerini kabul ederek gece hazırlanan tasarıyı açıkladı. Öğleden sonra 14'teki grup toplantısında söz aldığında Anayasanın bazı maddelerinin değiştirilmesi lüzumunu belirtti ve 28 Ekim gecesi hazırlanan tasarıyı okuması için Meclis kâtiplerinden birine verip kürsüden indi. Milletvekillerinden bazılarının cumhuriyet ilânı hakkında hiç fikirleri yoktu. Uzun tartışmalar oldu ve sonunda teklif kabul edildi. Saat 18:00'de Meclis toplandı, tasarıyı inceleyerek 20:30'da "Yaşasın Cumhuriyet!" sesleri arasında cumhuriyeti kabul etti. Anayasaya göre derhal cumhurbaşkanı seçimine geçildi ve 20:45'te Ankara milletvekili Gazi Mustafa Kemal Paşa oy birliğiyle Türkiye Cumhuriyetinin ilk Cumhurbaşkanı seçildi...