Kim savaş esiridir?
ABD'nin Afganistan'da ele geçirdiği Taliban ve El Kaide askerlerini Küba'daki Guantanamo deniz üssünde hapsetmesi Avrupa'daki müttefikleri tarafından Cenevre Anlaşmalarındaki savaş esirleri kıstasına uygun şekilde yapılmadığından eleştirilere maruz kalmıştır. ABD Guantanamo'daki bu deniz üssünde 150 kişiyi hapsetmiş bulunmaktadır. Daha yüzlerce Taliban ve el Kaide mensubunun adaya gönderileceği açıklanmıştır. Amerikan askeri mühendisler, acele ile sıcak suyu olan geçici yeni barakalar inşa etmektedirler. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld getirilen Afganlılara "yasal olmayan muharipler" demektedir. ABD'nin uymadığı iddia edilen Cenevre anlaşmaları incelendiğinde Amerikan Savunma Bakanına hak vermemek mümkün değildir. Zira savaş esirlerine dair bu sözleşmelerde savaş esiri sayılabilmek için bazı nitelikler aranmaktadır. Bunlardan birincisi yasal muhariplerin sorumlu oldukları bir komutanları olması gerekmektedir. Esir askerlerin üniforma giymeleri ve silahlarını açıkta taşımaları da aranan niteliklerdendir. Askerler faaliyetlerini "savaş yasa ve teamüllerine göre sürdürmekle yükümlüdürler. Savaş, iki devlet arasında yapılan silahlı mücadeledir. Taliban hükümetini ise Suudi Arabistan'la Pakistan'dan başkası tanımamıştır. Birleşmiş Milletlerdeki Afganistan'ın koltuğu boş durmakta idi. Savaş yasa ve adetleri, askerleri ve sivilleri savaşın vahşetinden korumak için vardırlar, on kadar silahsız aralarında iki de kadın bulunan gazeteciyi öldürmek için değil. Hapsedilenleri savaş esiri saymak esir kampının adresini daha da güçleştirecektir. Cenevre sözleşmesi esirlerin madeni miğferlerini, gaz maskelerini, mataralarını muhafaza edebileceklerini açıklamaktadır. Buraya hapsedilenlere bunların bırakılması, bunların silah haline dönüştürülmesine mani olmayı icap ettirir. Esirlere askeri ücret ödenir ve "kendi yemeklerini pişirmek için gerekenler verilir." O zaman bunlara bıçak da vermek icap edecektir. Esirler hücreye kapatılamaz. Ülkelerinden "müzik aletleri" ve "fenni aletler" yollanabilir. İşte bunlardan ötürü ABD savaş kurallarına uymayan Taliban ve El Kaide mensuplarına savaş esiri muamelesi yapmak istememektedir.