Kırgızistan'da olaylar -1-
Kırgızistan Asya'nın orta kesiminde bir ülkedir. Kuzey ve kuzeybatıda Kazakistan, güneybatıda Özbekistan, güneyde Tacikistan, güneydoğuda da Çin'le çevrilidir. Burası ismini orada yaşayan Kırgızlardan almıştır. Bunlar Kıpçak öbeğine bağlı bir Türk lehçesi konuşurlar. 2 milyon Kırgızın yaşadığı Kırgızistan'ın yanı sıra Çin'in batı bölgeleri ile Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan, Afganistan ve Türkiyede de küçük Kırgız azınlıkları vardır. İslam dinini benimsemiş olan Kırgızların kökeni henüz tam olarak belirlenememiştir. Çin belgelerinde Usunların komşusu bir Kırgız halkından bahsedilir. Bazı tarihçilere göre bu topluluk Yenisey ırmağının yukarı kesiminde yaşamıştır. 8'inci yüzyıla ait değerli Türk belgeleri Orhun Yazıtlarında da Kırgızların adı geçer. II. yüzyılda Kaşgarlı Mahmud Kırgızlardan Türk halklarının en doğuda yaşayanı olarak söz etmiştir... Günümüz Rus etnografları 12. yüzyıldan başlayarak Kafkas kökenli halkların yerini Moğolların aldığını bugün Kırgızistan'da yaşayan Kırgızların da 12. yüzyılda yöreye akın eden Karahitaularca buraya getirildiğini öne sürmektedirler. Modern Kırgızca ile Orhun Yazıtlarında kullanılan dil arasındaki çarpıcı benzerlik bu kuramı desteklemektedir. Kırgız Han adı döneminden (M.Ö 206-M.S.220) kalma Çin vakayinamelerinde ve 18. yüzyıla ait Orhun Yazıtlarında geçer. 19. yüzyıla gelindiğinde bugünkü Kırgızistan topraklarında göçebe Kırgız kabileleri yaşıyordu. Bu kabileler Hokand Hanlığına bağlı olmakla beraber bir ölçüde bağımsızlığa sahiptirler. Ruslar 19. yüzyılın ikinci yarısında bölgeyi istila etti ve gitgide büyüyen bir nüfus yöreye yerleşmeye başladı. Ruslara karşı 1916'da girişilen ayaklanma kanlı bir biçimde bastırıldı. Kırgızlar 1917 devriminden sonra bir gerilla savaşı başlattılar. Daha önce Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin bir parçası olan Kırgızistan, Ekim 1924'te Rus SFSC'ye bağlı bir yönetim birimi (oblast) haline getirildi. 1926'da gene Rus SFSC içinde özerk bir cumhuriyet statüsü kazandı. Aralık 1936'da SSCB'yi oluşturan cumhuriyetlerden biri haline dönüştürüldü. Ülkede 20. yüzyılın ikinci yarısında sağlanan ekonomik gelişme ve genel modernleşme Kırgızların Sovyet yönetimine karşı hoşnutsuzluğunu gideremedi...