Kuzey Kore ne istiyor?

Nisan sonunda Beijing'i ziyaret eden askerî üniformalı en önemli şahıs Kuzey Kore'nin komünist hiyerarşisinde iki numara olan Vis Mareşal Cho Myong Rok idi. Çin Başkanı Hu Jintao ile görüştü ve ABD saldırdığı takdirde Çin'in askeri yardımda bulunmasını istedi. Görüşmenin metni açıklanmadı. Fakat Cho'nun istediğini kabul ettiremediği anlaşılmaktadır. Koca Çin Kuzey Kore'nin saçma bir hareketle ABD ile savaşa girmesinde taraf olmayı istemezdi. Nitekim Başkan Hu Çin'in Kore yarımadasını "nükleer olmayan" bir bölge olarak görmek istediğini belirtti. Hu'nun açık arzusu Kuzey Kore lideri Kim Jong II'nin Kuzey Kore'yi bir nükleer güç olarak ilân etmesini önlemekti. Müzakereler ABD, Çin ve Kuzey Kore arasında cereyan ederken bir yemek esnasında Ri Gun adlı bir Kuzey Koreli Diplomat ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı James Kelly'ye ülkesinin atom bombaları geliştirdiğini söyledi. Çin bu işe şaşırdı. Fakat ABD'yi ve kuzey Kore'yi müzakerelere devam için iknaya çalıştı. Ri Gun Kuzey Kore'nin geliştirdiği atom bombalarını savaşta kullanabileceğini hatta ihraç edebileceğini sözlerine eklemişti. ABD delegasyonu "söylenecek söz kalmadı" diyerek müzakerelere bir gün önce son vererek konuşmaların yapıldığı Beijing'den ayrıldı. Kuzey Kore bu surette dünyadaki tek belli başlı büyük devlet müttefikinden kopmuş oldu. Kuzey Kore'nin bu tavrı her iki Kore'yi diyalog yolu ile birleştirmeye çalışan Güney Kore'nin yeni Başkanı Roh Moo Hyun'u da güç vaziyette bıraktı. Roh Moo Hyun Güney Koreli gençlerin oyları ile seçildi. Gençler çok anti Amerikan olup Kuzey Kore'nin bir nükleer silah geliştirmesinden gurur duymaktadırlar. Roh Moo Hyun eski Dışişleri Bakanı Han Seung'u ABD'ye büyükelçi tayin etmiştir. Han Seung 1994'te Kore yarımadasındaki buhranı çözen müzakerelerin yıldızı idi. Han'a bugünkü krizin 1993-1994 krizinden daha tehlikeli olup olmadığı sorulduğunda "Bugünkü kriz daha karışık ve daha tehlikelidir. Kuzey Kore bir an önce nükleer programını gerçekleştirmek ABD ise bunu bir an önce durdurmak istemektedir. Kuzey Kore 1993'te malik olmadığı nükleer parçalara sahip bulunmaktadır. Pakistan, Hindistan ve Irak'ta olanları gördükten sonra Kuzey Kore iki birbirine zıt sonuç çıkarabilir: ABD ile itişme zıtlaşmadan vazgeç veya eğer nükleer silahlar geliştireceksen bir an önce bunu yap." Washington'da "Kuzey Kore'ye itimat edilemez müzakereler Pyogyang'ın geciktirme taktikleridir" diyen yüksek memurlar var. Bunlara ne dersiniz? "Kuzey Kore'nin güvenilir bir müzakere partneri olamadığına dair fikre ben de katılıyorum. Fakat müzakerelere bir şans tanımamız lazım hiç olmazsa başarı sağlanamayacağı belli oluncaya kadar. Bu meselelerle uğraşmak için çok acele etmek gerekli." diye cevap vermiştir. Şimdi bazı Amerikalı diplomatlar BM Güvenlik Konseyi'ne Kuzey Kore aleyhine müeyyideler getirilirse Çin'in bunlara mani olmayacağı fikrindedirler. Beijing'de Çinliler bir zamanlar müttefikleri olan Kuzey Korelilerin ne derece kontrol edilemez olduklarını bizzat gördüler. Kuzey Korelilerin kötü davranışları Çinlileri daha sert hareket etmeye götürür. Tabii bir zamanlar milyonlarca asker kurban ederek savundukları Kuzey Kore'ye karşı bir askeri harekete muhalefet edeceklerdir. Ama Bush yönetiminin şahinleri bile ABD'nin hemen savaşa hazır olmadığını kabul etmektedirler. Başkan Mao bir zamanlar Çin'le Kuzey Kore arasındaki ilişkiyi "dişlerle dudaklar kadar yakın" diye tanımlamıştı. Bugün Kuzey Kore Uzmanı Alexandrew Mansourov bu ilişkiyi "kanayan dudaklar kırılmış dişler" diye yeniden tarif etmektedir.