Mus­ta­fa Ke­mal'in ilk Cum­hur­baş­kan­lı­ğı nut­ku

29 E­kim 1923 ge­ce­si ha­zır­la­nan ta­sa­rı­yı Mus­ta­fa Ke­mal Pa­şa top­la­nan Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de Mec­lis Ka­tip­le­rin­den bi­ri­ne ve­rip kür­sü­den in­di. Mil­let­ve­kil­le­rin­den ba­zı­la­rı­nın Cum­hu­ri­yet ilâ­nı hak­kın­da hiç fi­kir­le­ri yok­tu. U­zun tar­tış­ma­lar ol­du ve so­nun­da tek­lif ka­bul e­dil­di. 20.30'da "Ya­şa­sın Cum­hu­ri­yet" ses­le­ri a­ra­sın­da Mec­lis Cum­hu­ri­ye­ti ka­bul et­ti. A­na­ya­sa­ya gö­re der­hal Cum­hur­baş­ka­nı se­çi­mi­ne ge­çil­di ve 20.45'te An­ka­ra Mil­let­ve­ki­li Ga­zi Mus­ta­fa Ke­mal Pa­şa oy bir­li­ği i­le Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­nin ilk Cum­hur­baş­ka­nı se­çil­di ve şu ta­rihî ko­nuş­ma­yı yap­mak ü­ze­re kür­sü­ye gel­di: "Muh­te­rem ar­ka­daş­lar... Ö­nem­li o­la­ğa­nüs­tü ev­ren­sel o­lay­lar kar­şı­sın­da muh­te­rem mil­le­ti­mi­zin u­yan­ma ve ger­çek u­ya­nı­şı­na bir de­ğer­li bel­ge o­lan Teş­kilât­-ı E­sa­si­ye Ka­nu­nu­mu­zun ba­zı mad­de­le­ri­ni tav­sif i­çin En­cü­me­ni Mah­su­sa ta­ra­fın­dan yük­sek top­lu­lu­ğu­mu­za tek­lif o­lu­nan ka­nun la­yi­ha­sı­nın ka­bu­lü mü­na­se­be­tiy­le Tür­ki­ye Dev­le­ti­nin; za­ten ci­han­ca ma­lum o­lan, ma­lum ol­ma­sı la­zım ge­len ma­hi­ye­ti, mil­let­le­ra­ra­sı ma­ruf un­va­nıy­la yâd e­dil­di. Bu­nun i­ca­bı ta­bi­ri ol­mak ü­ze­re, bu­gü­ne ka­dar doğ­ru­dan doğ­ru­ya Mec­lis Baş­kan­lı­ğın­da bu­lun­dur­du­ğu­nuz ar­ka­da­şı­nı­za i­fa et­tir­di­ği­niz gö­re­vi Re­i­si­cum­hur un­va­nıy­la yi­ne ay­nı ar­ka­da­şı­nı­za, bu â­ciz ar­ka­da­şı­nı­za tev­cih e­di­yor­su­nuz! ­Bu mü­na­se­bet­le şim­di­ye ka­dar hak­kım­da iz­har bu­yur­du­ğu­nuz mu­hab­bet ve sa­mi­mi­yet ve i­ti­ma­dı bir de­fa da­ha gös­ter­mek­le yük­sek ka­dir­şi­nas­lı­ğı­nı­zı is­pat et­miş o­lu­yor­su­nuz. ­Bun­dan do­la­yı he­ye­ti ce­li­le­ni­ze bü­tün sa­mi­mi­ye­tim­le te­şek­kür e­de­rim... ­Mil­le­ti­miz ha­iz ol­du­ğu ev­saf ve li­ya­ka­ti­ni Hü­kü­me­ti­nin ye­ni is­miy­le ci­han­-ı me­de­ni­ye­te da­ha ko­lay­lık­la gös­ter­me­ye mu­vaf­fak o­la­cak­tır. Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti ci­han­da iş­gal et­ti­ği mev­ki­e la­yık ol­du­ğu­nu e­ser­le­riy­le is­pat e­de­cek­tir... Ar­ka­daş­lar bu yü­ce ku­ru­mu vü­cu­da ge­ti­ren Türk Mil­le­ti­nin son dört se­ne zar­fın­da ih­raz et­ti­ği za­fer bun­dan son­ra da kaç mis­li ol­mak ü­ze­re te­cel­li­ya­tı­nı gös­te­re­cek­tir. Da­i­ma muh­te­rem ar­ka­daş­la­rı­mın el­le­ri­ne çok sa­mi­mi ve sı­kı bir su­ret­le ya­pı­şa­rak on­la­rın şa­hıs­la­rın­da ken­di­mi bir an bi­le müs­tag­ni gör­me­ye­rek ça­lı­şa­ca­ğım. Mil­le­tin te­vec­cü­hü­nü da­i­ma nok­ta­-i is­ti­nat te­lak­ki e­de­rek hep be­ra­ber i­le­ri­ye gi­de­ce­ğiz. ­Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti me­sut, mu­vaf­fak ve mu­zaf­fer o­la­cak­tır..."