Selahattin Ülkümen

Diplomat merhum Selahattin Ülkümen, Türklüğün iftihar ettiği bir evladı idi. 1944 yılında Ülkümen 30 yaşında genç bir diplomat olarak Türkiye'nin Rodos Başkonsolosluğuna atanmıştı. 2. Dünya Savaşında Alman Nazi orduları bütün Avrupa'yı bu arada Yunanistan'ı işgal etmişlerdi. Adolf Hitler'in Yahudi soykırımı politikası tüm şiddetiyle sürüyordu. Rodos'ta yaklaşık 1700 Yahudi yaşıyordu. Önce serbest dolaşımları kısıtlandı, sonra çocukları okullardan atıldı. 1936'dan beri uygulanan cumartesi tatili kaldırıldı. Sonra da imhaları aşamasına geçildi. "Sizleri başka adaya götüreceğiz" yalanı ile gemiyle Atina'ya oradan da trenle ölüm kamplarına gönderiliyorlardı. İşte insanlık adına utanç dolu o günlerde T.C.'nin çiçeği burnunda Başkonsolosu Selahattin Ülkümen Nazilerin Ege adaları komutanı Ulrich von Kleenman'ı ziyaret ederek "Sizlerle bir anlaşmamız var. Türkiye bu savaşta yer almıyor. Türk vatandaşı Yahudileri yakalama hakkınız yok" demişti. Küplere binen Alman komutanı "Hayır" dedi. "Çaylak" saydığı Türk diplomatın gözünü korkutmak için başkonsolosluğun kapısına kafası koparılmış sadece bedeni olan bir ceset bıraktırdı. Almanlar daha da ileri giderek Türk diplomatın "Kazaya kurban gitmesini bile planladılar. Ülkümen'i bir av partisi sırasında öldürüp kaza süsü vereceklerdi. Başkonsolos sonunda durumu fark edip av partisine katılmadı. O baskı ve tehditlere aldırmadan "Rodos'taki Türk vatandaşı Yahudiler" listesini hazırlayıp komutan Kleeman'a verdi. Ülkümen'in listesinde 42 Yahudinin ismi vardı. Listedeki Yahudilerin sadece 13'ü vatandaşı idi. Aslında diğerleri Yunan ve İtalyan vatandaşı idi. Nazi komutan kabul etti listeyi. Bu şekilde 42 Yahudinin hayatı kurtuldu. Ülkümen'in Yahudi listesini vermesinden bir kaç gün sonra Almanlar Rodos'u uçaklarla bombaladı. Başkomutan binası enkaza döndü. 152 kavas öldü. Ülkümen'in hamile eşi Mihrinisa ağır yaralandı. Birkaç gün sonra doğumunun ardından vefat etti. 24 Temmuz günü Rodos'ta anlamlı bir tören düzenlendi. 2003 yılında 89 yaşında vefat eden Ülkümen'in anısına özel olarak hazırlanan şükran plaketi oğlu Mehmet Ülkümen'e verildi. Hem diplomata hem de karısına Allah rahmet eylesin.