Uygurlar'da düğün
Dünya medeniyetinin ve Türklüğün en eski beşiği olan Doğu Türkistan'da yaşayan Uygur Türkleri, ecdatları Turalar, Hunlar, Sakalar devrinden beri şekillenen şanlı tarihleriyle, geleneksel Türk kültür ve medeniyetine vârislik yapmıştır. Tarihte ilk defa yerleşik hayata geçen Uygurlar ve tarihî İpek Yolu'nun en önemli kısmını teşkil eden Doğu Türkistan, çeşitli kültürlerin buluşma yeri olmuştur. Tarihten beri yüzlerce defa yabancıların saldırılarına uğramış, beş değişik dine itikat etmiş, çeşitli dil ve yazıları kullanmış, altı defa büyük göç olayı yaşamış ve son 47 yılda komünizm istilasına maruz kalmış olan Uygur Türkleri günümüze kadar bütün olumsuzluklara rağmen eski kültür ve medeniyetini, dilini, esasen kalıplaşmış ve eskiden beri devam ede gelen birçok merasimleriyle kendi gelenek ve göreneklerini yeni ürünler katarak zenginleştirmekte, korumakta ve devam ettirmektedir. Bunlardan belli başlı olanlarından biri "Toy-Düğün" merasimidir. Küçük Çay: Elçiler kız istemeye giderler, bu törene "küçük çay" denir. Büyük Çay: Dokuz koyun, dokuz adet giyim-kuşam, dokuz ölçek (kare) buğday, dokuz nan (ekmek) ve benzeri dokuzla ifade edilen hediyelerle oğlan tarafından temsilcileri kızın ailesine teşekkür için gelir. Bu olaya da "büyük çay" denir. Yoklak; Düğünden önce damadın ailesi kızın evine ıssık otküzüş (yakınlığın ve karşılıklı muhabbetin artması) için devamlı hediye olarak yemek götürürler. Toy maslahat çayı (Düğün danışma): Düğün tarihi kararlaştırıldıktan sonra oğlan tarafı, yakınlarını davet eder ve düğünün nasıl olması gerektiği hususunda danışma ve müzakerelerde bulunur. Gençlere görev verilir. Büyükler düğün için gereken malzemeleri temin etmeyi kararlaştırırlar. Nikah oküş (okuma): Düğün günü sabahı, damadın babasının temsilcisi, damat ve arkadaşları kız evine gelir. Mahalle imamı dinî kaidelere göre nikâhı kıyar. Nikahtan sonra gelin ve damada tuzlu suya batırılmış ekmek parçası yedirilir. Toy ziyafeti: Nikahtan sonra damat tarafı kız evinde eşit şekilde inek ve koyun keserek pilav, kordak hazırlarlar ve misafirlere ikram ederler. Misafirler düğüne gelirken geline hediye getirirler. (Haftaya devam edeceğiz...)