23 Nisan 1920
Son Osmanlı Meclis-i Meb'ûsân (millet meclisi) seçimleri 1920 başında yapıldı. 12 Ocak 1920'de meclis açıldı. Meclisin, mütareke şartları içinde, taht şehri İstanbul'da değil, Ankara'da toplanmasını isteyen ve Osmanlı meclisine Erzurum'dan milletvekili seçilen Mustafa Kemal Paşa'nın teklifini, sadrâzam (başbakan) mareşal Ali Rıza Paşa münasip bulmadı. Ama M. Kemal Paşa'nın İngilizler'in niyeti hakkındaki öngörüsü gerçekleşti: 16 Mart 1920 sabahı İngilizler, donanmalarından bahriye piyadesi çıkartıp Meclis-i Meb'ûsân'ı bastılar. İttihatçı milletvekillerinden haylisini tutuklayıp Malta adasına götürdüler. Diğer milletvekillerinden imkân bulanlar, İstanbul'dan kaçıp Ankara'ya geldi. Düşmanın süngü ile dağıttığı son imparatorluk meclisimiz, çok şerefli bir iş yaptı: 28 Ocak 1920 günü, Mîsâk-ı Millî denen, Türk'ün olmazsa olmazlarının sınırlarını çizen ünlü tarihî metni, oybirliği ile kabûl etti. M. Kemal Paşa Ankara'ya gelmeyen milletvekilleri için sancak denen illerde acele seçimler yaptırarak Meclis'in eksiğini tamamladı. 23 Nisan 1920 günü Ankara'da yeni meclis Türkiye Büyük Millet Meclisi adıyla açıldı. Osmanlı devlet adımız bırakılmıştı. O zamana kadar devletimiz için asırlardan beri yalnız Batı dillerinde kullanılan Türkiye ismi kabûl edildi. Atatürk'ün, yeni meclisi, eksikleri için seçim de yaptırarak, İngiliz tecavüzünden tam 38 gün sonra Ankara'da açmaktaki hünerini ve sür'atini vurguluyorum (16 Mart-23 Nisan). Bugünki lâgar devlet kurumlarımıza örnek gösteriyorum. M. Kemal Paşa'yı Meclis reisi ve sonra başkumandan seçen, Millî Mücadele'yi yürüten, İstiklâl Savaşı'nı kazanan Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi, ilk iş olarak, 3 ay önce İstanbul meclisinin kabûl ve dünyaya ilân ettiği Mîsâk-ı Millî'yi, virgülüne dokunmaksızın onayladı. Orada gösterilen şartlar gerçekleşmedikçe silâh bırakılmayacağı bütün devletlere bildirildi. Atatürk, hayli arkadaşı gibi, imparatorluk ordular grubu (3 ordu) komutanlığı yapmış bir Osmanlı generali idi. Son Osmanlı meclisine de Erzurum milletvekili seçilmiş, bu sıfatını 1923'e kadar muhafaza etmiştir.