3 kıt'alı Fransa

Fransa; Fas, Cezayir, Tunus, Lübnan, Suriye'deki tecrübelerini tekrarlamak istiyor. Bu 5 devletten 4'ünü daha iyi yöneteceği iddiasıyla Osmanlı Türkiye'sinden kopardı. Daha iyi mi yönetti? sualinin cevabını ben vermeyeyim. 20. yüzyılın en büyük tarih mütefekkiri olan Arnold Toynbee'nin yazdıklarını nakledeyim. İşte tarih felsefesinin büyük üstâdının hükmü (The Ottoman State and Its Place in World History, Leiden, 1974, s.15) "Bütün tarih boyunca Orta Doğu'yu, hem Balkanlar'ı, hem Arap ülkelerini içermek suretiyle birleştiren tek devlet, Osmanlı İmparatorluğudur. Pers, Roma, Arap imparatorlukları ve Britanya buna muvaffak olamadı. Arapça konuşan bütün kavimleri Osmanlı, tek çatı altında topladı. Sömürgeci Avrupa devletleri bu ülkeleri, daha iyi yönetecekleri iddiasıyla Osmanlı'dan aldılar. Ne İngiltere, ne Fransa, ne İtalya, ne Rusya Osmanlı'dan iyi yönetemedi ve Osmanlı dönemi ile mukayese edilemeyecek kısa egemenliklerinden sonra Balkanlar'ı ve Arap ülkelerini bir sürü devlete bölüştürerek çıktılar." Bugün Fransa da, tıpkı biz Türkiye gibi, 19. asırdaki gücüne ve ağırlığına sahip değildir. Fransa, Amerika'nın Genişletilmiş Orta Doğu ve Kuzey Afrika projesini ve Türkiye'yi ılımlı İslâm modeli göstermek politikasını iflâs etmiş (veya iflâsa yaklaşmış) sayarak bu işe girişiyor. Fransa'nın bu işe gücü yetmeyeceği görülecektir. Fransızlar da görecek. Fransa, çok kıskandığı İngiltere kadar bile Asya ve Afrika kıt'alarına giremeyecektir. Ancak Fransızca, bir düzineden fazla Afrika devletinin resmî dili olarak kalacaktır. Sarkozy'nin bir katkısı olamayacaktır. Zira İtalya ile İspanya'nın katılması hevessiz ve zorakidir. Özal'ın Karadeniz projesi gibi bir yerlere takılacaktır. Avrupa Birliği'ni artık tamamen Almanya hegemonyasına bırakacak Fransa, Arap ülkelerinde popüler değildir. Türkiye'nin zarar görmesi ihtimali de az değildir. Arap ülkeleri, hattâ Avrupa ile yeni problemlere maruz kalabiliriz. Yunanistan ile Kıbrıs'ın ise artık bıyıklarını balta kesmeyecektir.