85 yıl geçti

Cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin 85. yı­lı­nı kut­la­dık. Ba­zı­la­rı glo­bal, ba­zı­la­rı bi­ze mah­sus tat­sız­lık­la­rı­mız, dert­le­ri­miz var. Ama biz, ger­çek an­lam­da çe­tin kut­la­ma­lar da yap­mış bir mil­le­tiz. 1939 16. yıl kut­la­ma­mız­da, İkin­ci Ci­han Sa­va­şı­nın baş­la­dı­ğı 2 ay ol­muş­tu: Al­man­ya, dün­ya güç­lü­sü or­du­la­rı ile, ça­ğın ci­han dev­le­ti sa­yı­lan İn­gil­te­re ve müt­te­fi­ki Fran­sa'ya kar­şı sa­va­şı­yor­du. 1940, 1941, 1942, 1943, 1944 kut­la­ma­la­rı­mız ise, dün­ya­nın ateş­le­re yan­dı­ğı, Tür­ki­ye'nin bu ateş çem­be­ri için­de bu­lun­du­ğu yıl­lar­da ger­çek­leş­ti. 1960'ta 37. yıl­da, mil­le­tin bel­ki ya­rı­sı, bel­ki ta­ma­ma ya­kı­nı yas­ta idi. Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ka­pa­tıl­mış­tı. Su­bay bo­ğa­zı­na ka­dar po­li­ti­ka­ya bat­mış­tı. Bü­tün cum­hu­ri­yet bay­ram­la­rı­mı­zı, neş'e, şen­lik ve fi­şek­ler­le gök­yü­zü­nü do­na­ta­rak ge­çir­me­dik. Bu­gün­kü dert­le­ri­miz el­bet­te önem­li­dir. Ama ge­çi­ci­dir. Da­mar­la­rı­mız­da akan kan, bun­la­rın ça­re­le­ri­ni mil­let­çe bu­lup yok et­me­ye ye­ter­li­dir. Tür­ki­ye Dev­le­ti, Sel­çu­ko­ğul­la­rı ta­ra­fın­dan, he­nüz fet­he­di­len Ana­do­lu top­rak­la­rı üze­rin­de 1074 yı­lın­da ku­rul­du. Os­ma­no­ğul­la­rı, ci­han dev­le­ti se­vi­ye­si­ne yük­sel­te­rek de­vam et­ti­ler. Bi­rin­ci Ci­han Sa­va­şı'nın mağ­lûp 4 bü­yük im­pa­ra­tor­lu­ğu: Rus­ya, Tür­ki­ye, Avus­tur­ya-Ma­ca­ris­tan ve Al­man­ya'nın Av­ru­pa ta­ri­hi­ni in­şa eden muh­te­şem ha­ne­dan­la­rı, is­kam­bil­den şa­to­lar gi­bi yer­le bir ol­du. Ma­ca­ris­tan ha­riç, di­ğer 4'ün­de cum­hu­ri­yet­ler ku­rul­du ki Tür­ki­ye 4.'sü­dür. Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti, dün­ya ga­li­bi dev­let­le­re bo­yun eğ­me­miş bir dev­let ka­rak­te­riy­le oluş­tu. Bu­gün­kü de­mok­ra­si ol­ma­dı­ğı için kü­çüm­se­mek, 1918-1939 Av­ru­pa'sı­nı bil­me­mek de­mek­tir. Rus­ya'nın ko­mü­nist, Al­man­ya'nın fa­şist, her iki­si de fe­de­ral, her iki­si de çok kan­lı cum­hu­ri­yet­le­ri­ne nis­bet­le Tür­ki­ye, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si'nin mut­lak ve üs­tün ira­de­si üze­rin­de ku­rul­du. De­mok­ra­si­ye da­ha açık­tı. Ma­ale­sef ula­şa­ma­dık. Ata­türk'ün çağ­daş uy­gar­lık dü­ze­yi mil­lî he­de­fi­ni ger­çek­leş­ti­re­me­di­ği­miz için hâ­tı­ra­sı­na kar­şı, her yıl dö­nü­mün­de, mah­cû­bi­ye­ti­miz ar­tı­yor. Ama ta­rih­te­ki ina­nıl­maz ha­ri­ku­lâ­de­lik­te iniş­li çı­kış­lı yü­rü­yü­şü­mü­zü ha­tır­lı­yo­ruz. Ge­le­ce­ğe olan inan­cı­mız pe­ki­şi­yor.