86. Yılda Türkiye

Türkiye Cumhuriyeti, bir Atatürk Cumhuriyeti'dir. Nitekim öyle algılanmış, zira öyle kurulmuştur. Cumhuriyet'in ansızın ve sürpriz ilânına takaddüm eden günlerde, -çocuklarımız dahil- 13 milyon Türk içinde Atatürk'ten başka cumhuriyetçi bulunduğunu söylemek, kolay değildir. İzmir'i, Bursa'yı, İstanbul'u, Edirne'yi, bütün imparatorluk taht şehirlerimizi düşmandan geri alan, Millî Mücadelemiz'in dâhi lideri ve ordularımızın muzaffer başkomutanı 42 yaşındaki Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa Atatürk, kurucusu olduğu ve kurtuluşumuzu yöneten Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne dayalı bir cumhuriyet modeline karar vermiştir (ki bu model 1960'ta bozuldu). Şüphesiz bir Avrupa modelidir. Hemen bütün çağdaşları aydınlar gibi, Atatürk de Fransız İhtilâli'nin ürünü Fransa modeli cumhuriyetin kültürel etkisinde idi. Fransa'da Büyük İhtilâl 1789'da, Cumhuriyet rejiminin monarşi karşısında kesin kabulü ise ancak 1870'tedir. Üstelik bugünkü Fransa 5. Cumhuriyet'i yaşıyor ve ben, 6. Cumhuriyet'in çok yaklaştığını bu sütunda birkaç defa yazdım. Ama Fransa'nın bizim henüz ulaşamadığımız çağdaş uygarlık düzeyinde bulunduğu şüphesizdir. Biz Cumhuriyet'in neresindeyiz? En kıdemli dünya cumhuriyetlerinden biri olmamıza rağmen, Türkiye Cumhuriyeti'nin üstün ve tek vazgeçilmez hedefi bulunan 'muâsır medeniyyet seviyyesi'ne, bugünkü aksak Türkçe ile çağdaş uygarlık düzeyi'ne ulaşmış değiliz. Atatürk bu hedefe 1950'lerde erişeceğimiz fikrinde olabilir, ben böyle düşünüyorum. 2009'da hâlâ ulaşamayacağımızı asla düşünmediğine ise kesinlikle eminim. 1938'de Atatürk'ün henüz 57 yaşında ölümü, Türkiye'nin talihsizliğidir. Muazzam terakkiler kaydettik. Ama 86. yılda Türkiye Cumhuriyeti, dünya tarihinin en büyük medeniyet projesi durumundaki Avrupa Birliği'nin üyesi olamamış, olması kararlaştırılamamış hemen hemen tek Avrupa devletidir. Darbeler, yetersizlikler, yetersizler, yanlış politikalar, Türkiye'yi tökezletti. Bütün tarihimizde ilk defa 1918'de kaybettiğimiz büyük devlet vasfını mutlaka yeniden kazanmamız gerekiyor.