Afganistan'ın babası

Geçtiğimiz hafta, eski Afganistan kralı Zahîr Şâh Kâbil'de öldü. 93 yaşında idi. 19 yaşında tahta çıkarak tam 40 yıl (1933-1973) Afganistan kralı oldu. Moskova, Kâbil'de darbe yapınca, ailesi ile, 30 yıl sürecek Roma'daki inzivasına çekildi. 25.8.1957'de Türkiye'yi resmen ziyaret etmişti. Önceki Afgan kralları gibi Atatürk hayranı idi. Geçen hafta Ankara'daki Afgan büyükelçiliği tâziyet defterini Sayın Süleyman Demirel de imzaladı. Türkiye'de Böbrek Kemal diyerek aşağıladığımız komünist diktatör Babrak Karmal, Rus ordusunu, Afganistan'ı işgal etsin diye çağırmıştı. Ülke 10 yıl (1979-1989) Rus askerî işgalinde kaldı. Milyonlarca Afgan, İran ve Pakistan'a sığındı. Milyonlarcası öldürüldü. Ruslar 1989'da ansızın dehşetli ordularını ve hava kuvvetlerini çekip ülkeyi boşalttılar. Zira Amerikalılar, Tâlibân (medrese öğrencileri demek) denen gençleri, Pakistan'da koyu dinî öğretiden geçirip Afganistan'a salmıştı. Bunlar, Ruslar'dan sonra Amerikalılar'la da savaştı, hâlâ savaşıyor. Bir ara koca ülkede dünyanın en ilkel ve kıyıcı taassup rejimini uygulamışlardı. Afganistan, 643.807 km2, 30 milyon nüfus, dünyanın en yoksul ülkelerinden biridir. Halkın yarısı Afgan, gerisi İranlı ve Türk'tür. Yüzde 10 kadar Şii, gerisi Sünnî-Hanefî'dir. Afganca ve Farsça resmî dillerdir. Kuzeydeki kalın şerit Güney Türkistan'dır. Afgan kavminin diğer yarısı, Pakistan'ın otokton (yerli) halkıdır. Hindistan fâtihimiz Gazneli Sultan Mahmud, Alî Şîr Nevâî, Bâbür Şâh gibi Türk tarihinin ve millî kültürümüzün zirve şahsiyetlerinin türbeleri Afganistan'dadır. (büyükelçilerimiz herhalde ziyaret edip ilgileniyorlardır). Asırlarca en yüksek medenî düzeyde Türk yönetiminden sonra ilk Afganistan Devleti 1747'de kurulmuştur. Zahîr Şâh, 5 yıldır Kâbil'de oturuyor. Ülkede 3 gün yas ilân eden cumhurbaşkanı Hamîd Karzâî Afgan milletinin gerçek babası öldü, başımız sağolsun, 40 yıl boyunca devletimizin bekçisi, halkımızın koruyucusu idi şeklinde konuştu. Öyledir de niye 5 yıl önce kralı Roma'dan getirttiğiniz halde, millî birliğin sembolü olarak tahta oturtmadınız? Yaşlı ise, 40 yıl fiilen velîahdlik yapan oğlu Ekber Hân'ı kral yapardınız. Ama anlaşılan Amerika, Afganistan ve Irak'ta bütünlük istemiyor. Irak'ta da Saddam'ın yerine Ürdünlü Prens Muhammed'i (doğ.1940) getirmeyi düşündü, uygulayamadı.