Amerika Orta Doğu'da

Amerika, Irak'ta barış ve asayişi sağlamakta zorlanacağa benziyor. Uzun dikta rejimi, ülkede yönetici kadroları biçmiş, politik kadroları imha etmiş, ayakta duracak adam bırakmamıştır. Amerika, Irak'tan kaçıp uzun yıllardan beri dışarıda yaşayan muhaliflerden bir ekip oluşturmak istiyor. Irak'a yabancılaşmış bu kişilerin ülkede kabûl yüzü görmeleri ihtimâli yok gibidir. Meselâ ABD'nin çok güvendiği Ahmed Çelebi, biyografisi yolsuzluklarla dolup taşan birisidir. Böylelerinin, her bakımdan ezilmiş, dertli bir halka, yalnız kendilerinin ve efendilerinin menfaatleri çerçevesinde davranacakları âşikârdır. Amerika'nın Irak'a demokrasi getirmesi ihtimali sıfırdır. Esasen gittikçe böyle bir iddiadan uzaklaşmaktadır. Bu karakterdeki ülkelerde demokrasi şart da değildir. Yeter ki doğru dürüst bir yönetim kurulabilsin. Amerika, diğer bir kaç Orta Doğu ülkesine ilkelerini kabûl ettirdikten sonra, Irak'ta son noktayı koyacak. Şimdi Suriye'ye çengel attı. Lübnan birlikte ele alınacaktır. Ürdün ise, Amerika ve İngiltere'nin dostudur. Baas ırkçılığına, Nâsır sosyalizmine hiç yüz vermemiştir. Sosyalist ırkçı Suriye ise, Irak'a dönüşmemesi için, Avrupa ve daha bir çok devlet tarafından himaye görüyor. Bu himaye karşısında Washington, Şam'a, planladığından daha yumuşak yaklaştı. Ancak yakasını bırakması ihtimali yoktur, hiç yoktur. Ankara'nın bunu kavraması lâzım. Az da olsa Saddam'ın veya adamlarının Suriye'de bulunmaları ihtimali var. Bu takdirde Washington'a gün doğacaktır. Acaba Şam, Baas rejimini bırakıp -bizim Sultan Mahmud ve Atatürk inkılâplarına benzer- çok hızlı bir değişime giderek Amerika'nın yolunu kesebilir mi? Ülke Şii bir azınlığın tahakkümünde bulunduğu için kâğıt üzerinde kolay gibi görünüyor. Ama totaliter rejimlerin, dış baskı olmadan yıkılmaları çok zordur. Her hâl-ü kârda Amerika, Doğu Akdeniz'de nüfuzunu kurup bu müddet içinde İran'a teveccüh edecek. Böylesine süper bir planın yürümesi, en yoğun biçimde diplomatik hazırlıklara bağlıdır. Türk diplomasisi, politik ve bürokratik ekipleriyle, böylesine görülmemiş kesafette bir perioda girmeye hazır mıdır?