Demokrasi, bizim de mensubu bulunduğumuz Avrupa usulünde olmak zorunluluğunda değildir. Amerikan usulü demokrasi olmaz mı? Başkanlık sistemi palavralarından falan söz edecek değilim. Basbayağı yönetim şekli demokrasi üzerinde konuşmak istiyorum. Demokrasi biçim biçim olduğuna göre, cihan devleti Birleşik Amerika'nın Asya ve Afrika gibi "gelişmekte" bulunan kıtalara münasip ve makul gördüğü çeşit hangisidir? Yönetim, Amerika muhibbi olmalıdır. Amerika'yı beğenmelidir. Amerika'yı her fırsatta öğmeli, halkına benimsetmelidir. Ülkesindeki enerji kaynakları, Washington'ın planı çerçevesinde üretim ve dağıtım yapmalıdır. Enerjinin aktığı yollar, ABD kontrolünde güvenli bulunmalıdır. Böylesine bahtiyar ve sorunsuz bir devlet kendisinin de içinde bulunup yararlandığı Pax Americana'nın güvenliği ve hiç değilse 21. asra sağlıcakla erişebilmesi için, istediği üsleri Amerikan askerine bırakmalıdır. Sınırlarının Washington güvencesinde rahatlayacağı bir memleketin bu kadarcık fedakârlığı çok mudur? Bu sistem, henüz demokrasilerini kuramamış ülkeler için geçerlidir. İsrail, Türkiye, Japonya kabîlinde demokrasilerini kurmuş eli silâh tutar ciddi devletler, Avrupa'dan İngiltere'nin de katılması ile, Birleşik Amerika'nın stratejik müttefiki durumundadırlar. Bunlar Pax Americana gerçekleşip yerleştikçe, güvenliklerini teminata almanın üstünde ve dışında, olabildiğince açılımlar yapacaklardır. Tabii istidatları, yetenekleri, akıllarını kullanabilme hünerleri derecesinde... Pax Americana'yı aklı kesmeyen ülkelerin, sistemin nimetlerinden faydalanıp güneşte yer almak şöyle dursun, türlü çeşitli zorluklara, müşkillere, olumsuzluklara, sürprizlere muhâtab bulunacakları tabiidir, sistemin işleyişi gereğidir. Washington, bendenizin bu yazımdaki gibi vecîz, özlü, açık anlatamıyor da, imalar, işaretler, örnekler yoluyla ilerlemeye çalışıyor. Anlayabilen anlıyor. Anlamakta zorlananların asabı bozulup veryansın ediyorlar. Hiç anlayamayanların âkıbetleri artık Beyaz Rusya'da dahi açığa çıkınca, anlamayan kalmayacak. Ama birçokları için iş işten geçecek.