Berlin Zirvesi

Yazımızı, Başbakan Tayyip Erdoğan'ın Berlin'e hareketinden sonra, fakat temaslarına başlamadan önce kaleme alıyoruz. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac da Berlin'dedir. Federal Almanya Şansölyesi Gerhard Schröder'le birlikte üçlü bir zirve oluşacak. Ne görüşecekler? 17 Aralık günü Avrupa Birliği üyesi 25 devletin başkan ve başbakanlarının toplanarak Türkiye'ye müzakere tarihi verilmesini müttefikan kararlaştırmaları görüşülecek. Başbakan Erdoğan, Başkan Chirac'la Şansölye Schröder'e, Türkiye'nin nasıl bir karar beklediğini açıklayacak. 2005 baharı içinde ve şarta bağlanmayan, diğer devletler için yapılan uygulamadan farklı olmayan bir karar beklediğimiz vurgulanacak. Başbakan Yardımcısı Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de Berlin'e gelip müzakereye katılacak. Gül, şimdi AB dönem başkanı olan Hollanda Dışişleri Bakanından sonra Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ile de görüştü. Bu arada Fransa'nın Türkiye'ye karşı tutumunu anlayamadığını söyledi. Avrupa Birliği'nin Türkiye derecesinde ağırlık verdiği bir mesele, birliğin anayasasının kabulüdür. Bu anayasa, Roma'da imzalanacak. Yalnız 25 üye değil, üç üye adayı olan Romanya, Bulgaristan ve Türkiye de imza koyacak. Sonra imzalanan metin isteyen devletlerde ayrı ayrı referanduma sunulacak. Bir veya birkaç devlette hayır oyu çıkarsa ne olur? Bunu henüz Avrupa da bilmiyor. Diyebilirim ki en çok Fransa bu anayasanın kabulüne hayatî önem veriyor. Bazıları bu anayasayı, Avrupa Birleşik Devletleri'ne doğru atılmış bir adım gibi görüyorlar. Tarih bilen realist politikacılar asla bir Avrupa Birleşik Devletleri oluşamayacağını, oluşursa zaten Avrupa menfaatlerine aykırı düşeceğini biliyorlar. Ama hangi devirde idealistlere ve hayalperestlere lâf dinletmek mümkün oldu? Berlin'de üç lider, Türk Hava Yolları'nın Fransız-Alman yapımı Airbus uçaklarından 1.5 milyar dolar değerinde 36 adedinin satın almasına imza koyarak, anlaşmalarını taçlandıracaklar. Türkiye, pilotlarımızın daha alışık bulunduğu ABD Boeing'lerden ancak 14 adet alacak. Fransa bu satışa fazla önem veriyordu. Arzusu yerine getirildi. Washington'ın gücenmeyeceğini sanıyoruz. Hâsılı dış politikada dengeyi bulmak, hiç de kolay değil...