Beşinci Cumhuriyet

Fransa'da Beşinci Cumhuriyet'in 5. Cumhurbaşkanı Chirac'ın müddeti, 2007 Mayısında sona eriyor. Beşinci Cumhuriyet'e de Gaulle Cumhuriyeti dersem Fransızlar darılmasınlar. Zira yalnız de Gaulle için, tek şahıs için kurulan bir rejimdir. De Gaulle'ün, 4. Cumhuriyet anayasası ile sömürge imparatorluğunu, hele Denizaşırı (veya Akdeniz'in öte yakasındaki) Fransa dedikleri Cezayir'i tasfiye edemeyeceğini bildirmesi üzerine, General'e, istediği yetkileri veren yeni anayasa yapıldı. 1656'da buhrana düşen Osmanlı Türkiyesi'nde vezirlerden (mareşallerden) Köprülü Mehmed Paşa, iktidarı kabûl etmek için, olağanüstü yetkiler istemişti. Bu suretle de Gaulle, tam 21 (yirmi bir) Fransız sömürgesine bağımsız ve BM üyesi devlet statüsü verebildi. (5 devlete de 1944-49 arasında bağımsızlık verilmişti. Beşinci Cumhuriyet, yarı başkanlık şeklinde tarif edilen bir ucûbedir. 1990'da komünistlikten kopanlar dışında, Fransa'dan başka bir Avrupa devletinde örneği yoktur. Tam başkanlık (veya sadece; başkanlık) rejiminde, cumhurbaşkanı, aynı zamanda başbakandır ve bütün bakanlarını meclisler dışından seçer. Yarı başkanlıkta ise başbakan vardır ve bakanlar yasama meclislerinde üyedir. Yarı deve, yarı kuştur desem, taraftarlarını gücendirmekten çekinirim. 1959-2007 arasında 48 yılda gelen 5 cumhurbaşkanının 4'ü Merkez Sağ'dan seçildi. Yalnız Mitterand, sosyalisttir. Şimdi Madam Royal 6. Cumhurbaşkanı seçilirse, Merkez Sol'dan 2. olacaktır. İşte 5. Cumhuriyet'in cumhurbaşkanları: 1) General Charles de Gaulle (1890-1970) 1959-1969=10 2) Pompidou (1911-1974) 1969-1974=5 (33 yaşında bakan oldu) 3) Giscard d'Estaing (1926-hayatta) 1974-1981=7 (30 yaşında milletvekili, 36 yaşında bakan) 4) Mitterand (1916-1995) 1981-1995=14 (40 yaşında Sosyalist Parti'den milletvekili, 41'de bakan) 5) Chirac (1932) 1895-2007=12 (35 yaşında milletvekili, 39'da bakan, ayrıca 4 yıl başbakan, 10 yıl Paris Belediye Başkanı. Mitterand 14, Chirac 10 yıl cumhurbaşkanı oldu. Ségolène Royal mi, Nicolas Sarkozy mi? Fransa Mayıs'a kadar çalkalanacak. Fransa'da ve Almanya'da kadınların taht'a çıkması, hükümdar olması mümkün değildir. Ama Angela Merkel, ilk kadın şansölye (federal başbakan) olarak nice benim diyen erkeğe tercih edildi. Türkiye'de de kadınların taht'a çıkmaları mümkün değildi. Hiç beklenmedik bir isim, başbakanlık koltuğuna oturabildi. Madam Royal seçilirse Fransa bu çemberi yaracaktır. Zira Fransa üstelik 5 cumhuriyet de gördü. Hiç birinde kadın cumhurbaşkanı ve başbakan ve meclis başkanı yoktur.