Bush mu, Kerry mi?

Bugün aylardan beri bütün dünyada merakla beklenen, üzerinde nice spekülasyonlar yapılan Birleşik Amerika başkanlık seçimi sonucu belli olacak. George Bush mu, John Kerry mi 4 yıl için dünyanın en önemli kişisi sıfatıyle, hemen bütün ülkelerin politikalarını etkileyecek? Tahminler başa baş olmakla berabar, Bush daha şanslı görünüyor. Birleşik Amerika anayasasında 20 yıl kadar önce aynı kişinin -arada başka başkanlar geçse bile- üçüncü defa başkan seçilemeyeceği maddesi bulunmasa idi, Clinton'ın 3. kere bu makamı kazanması kesindi. Ama Amerikalılar, aynı kişiye 8 yıldan fazla iktidar tanımıyorlar. Yeni başkan, hemen Beyaz Saray'a yerleşmiyor. 20 Ocak 2005 günü göreve başlıyor. Başkanın ABD vatandaşı doğması ve 35 yaşını bitirmesi gerekiyor. Yardımcısı ile birlikte seçiliyor. Güvendiği kişilerle hükûmet kuruyor. Bakanların, senatör veya milletvekili olmamaları gerekiyor. Monarşilerden Cumhuriyete veya taçlı demokrasiye dönüşmüş Avrupa rejimlerinden çok farklı, Amerika kıt'ası dışında çok az uygulanan ve ancak Birleşik Amerika'da demokrasi sağlayabilen bir sistemdir. Kerry seçildiği takdirde Yahudi asıllı ilk başkan ve Katolik ikinci başkan olacaktır. Barış sloganıyla ortaya çıktı. Ancak Irak savaşına nasıl son vereceğini açıklayamadı. Kaldı ki, petrol kaynaklarına ulaşmak savaşını sürdürecektir. O da küresel terörle savaşacaktır. Ve İsrail'e hemen aynı ölçüde destek verecektir. Üslûbunu ne dereceye kadar yumuşatacağı da bilinmiyor. Türkiye bakımından Bush'un kalması veya Kerry'nin gelmesi, birşey değiştirmez. Kerry, Massachusetts senatörü olarak Ermeni soykırımı iddialarını desteklemişse de, Oval Ofis'e geçince, dünya stratejisi içinde Türkiye'nin yerini görecektir. Clinton'a karşı da aynı şüpheler oluşmuştu. Halbuki Baba Bush, Irak savaşından sonra dost Özal'ı hayal kırıklığına uğrattı. Ve Clinton, gelmiş geçmiş bütün Amerika başkanları içinde Türkiye'ye en yakınlık gösteren ve İsrail'i barış için en çok zorlayan kişi sıfatıyla tarihe geçti. Kerry'nin İran ve Suriye'ye asker sokmayacağı, siyasî baskı ile istediklerini elde edeceği söyleniyorsa da, olayların nasıl gelişeceği kestirilemez. Bush'un -kuvvetli ihtimalle- kalması durumunda, Büyük Orta Doğu projesinde daha radikal davranacağı ise açıktır. Bilhassa son yıl içinde ikinci defa seçilmek faktörü, Bush politikasını durgunluğa yöneltti.