İhtilâl Paris'ten başlar

Paris ihtilâller şehridir. Fransız kültür ve karakterinin mutlak derecede odaklandığı beldedir. Bir büyük kültürün tek şehre bu kadar yoğunlukla yığılmasının fazla örneği yoktur. Fransızlar, derinlemesine kültür milliyetçiliği ve bununla yoğurdukları vatan sevgisiyle tanınmışlardır. Fransızca konuşan, Fransız toprağında çalışan, yaşayan, ister siyahî, ister sarı ırktan olsun, herkes Fransız'dır (Fransalı diye bir kavram yoktur ve olamaz.) Her Fransız, üstün saydığı kültürü ile öğünür. Milletin yapısı bakımından ırkçılık mümkün değildir. Ama ana hatlarını çizdiğim Fransız, aşırı derecede mağrur milliyetçidir. Yahyâ Kemâl, liberal jön Türk olarak gidip gençliğinin 9 yılını yaşadığı Paris'ten, kesin ve kararlı Türk milliyetçisi olarak dönmüştür. Fransız; ferdiyetçi, düzene karşı şüpheli ve isyankâr, kolayca mesele çıkaran bir tiptir. Sonunda ihtilâl oluşturur. Büyük ihtilâller... 1789, 1830, 1848, 1968... En büyüğü ilkidir (1789). Avrupa'nın ve dünyanın düzenini değiştirmiştir. (Türkiye Cumhuriyeti'ne bile örnek olmuştur.) Fransızlar bununla çok öğünürler. Millî bayramları, cumhuriyetin ilân edildiği gün falan değildir. Paris içinde kralın hapishane şeklinde kullandığı Bastille Kalesinin halkın en aşağı tabakası tarafından basıldığı gündür. İstibdadın sembolü ve kahramanların kapatıldığı zindan olduğuna inanılmıştı. Odaları teker teker açıldı, birkaç azılı kaatil bulundu, siyasî mahkûm falan yoktu (14.7.1789). Zeki okuyucularım, gündelik politika sütununu bu derece tarihe boğmamı yadırgamamışlardır. İhtilâllerin nasıl baş verdiği üzerinde vagon dolusu yayın vardır. Bana sorarsanız Chirac'lı, Sarkozy'li Beşinci Cumhuriyet çatırdıyor! Bunu kaç defa yazdım. Altıncı Cumhuriyet'in doğum sancıları başladı. Her şey Chirac'ın 500 sayfalık AB anayasası yaptırarak, bunu üstelik bir de halkoyuna sunmak fiyakası ile başladı...