Ilımlı İslâm

ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell gibi çok tecrübeli ve dünyanın en ileri gelen bir devlet adamının, Türkiye'yi ılımlı İslâm cumhuriyeti ifadesiyle tanımlaması, şaşkınlık uyandırdı. Türkiye Cumhuriyeti, laiklik uygulamasında belki ve ancak Fransa ile mukayese edilebilir. Zira pek çok Avrupa devletinden daha laiktir. Bu bakımdan Türkiye'yi, Müslüman âlemine değil, Hıristiyan ve Budist dünyasına da örnek göstermek mümkündür. Türkiye halkı Müslümandır. Türkiye devleti laiktir. ABD ve AB, Türkiye'de dinî düzeni değil, Türk demokrasisini Müslüman ülkelerine örnek gösterseler, gerçeğe oturur. Zira Türkiye, İslâm ülkeleri arasında tek demokrasi olmakla kalmaz. Bu durumunu daha uzun yıllar koruyacaktır. Ama 60 Müslüman devlet arasında, İslâmın Türk anlayışını ve uygulamasını kabul edecek tek ülke hatırıma gelmiyor. Bilakis kızacaklar, siz de Türkler gibi adam olun diye algılayacaklar, biz Müslümanlığı bilmiyor muyuz? şeklinde tepki göstereceklerdir. Ama Türk demokrasisini vurgularsanız, benimsemeseler bile, karşı çıkmaları zordur. Aslında Türkiye, samimiyetle, ülkelerin demokrasi içinde yaşamalarından hoşlanır. Ama dünyanın her ülkesinin kendi düzeninde kalmasını hoş görür, müdahalelere karşıdır. Zaten ABD de, el-Kaide, Hizbullah, Taliban tiplerinde İslâm anlayışına karşıdır. Dini motifler ileri süren terörle savaşıyor. İleride tarihçiler, bu tip örgütlerin İslâma ne kadar zarar verdiğini belirteceklerdir. Bununla beraber, Powell gibi bir şahsiyetin daha gerçekçi konuşması beklenirdi. Din kurallarının olumlu veya olumsuz kaynak ve referans oluşturmadığı bir hukuk sistemine dayanan Türkiye Cumhuriyeti laikliğini, ılımlı İslâm diye isimlendirmek yanlıştır. Hiç değilse eksik bir tanımlamadır. Ankara'yı şaşırttı. İhtimal İslâm âleminde küçümsendi. Amerika'nın cihan politikasının ilmî gerçeklere aykırı düşebileceği şüphesi uyandı.