Irak ve AB

3 Kasım'dan sonra oluşacak iktidar, muhtemelen bir koalisyon hükûmetidir, ekonomik kriz dışında, Türkiye için iki hayatî meseleyi kucağında bularak icraata başlayacak: Avrupa Birliği ve Irak... Başkan Bush, Irak savaşı için Kongre'yi (Senato ve Temsilciler Meclisi) iknaya çalışıyor. Sonuç alması muhtemeldir. Zira Amerikan halkının yüzde 65'inin Saddam'ın bertaraf edilmesini istediği söyleniyor. Üstelik Amerika, Irak petrollerinin kontrol ve dağıtımını da ele geçirmek peşindedir. 11 Eylül eylemi ile canı yanan ve gururu kırılan Amerikalılar, saptırılsa dahi, hasım ve hedef gösterilen ülke, kişi ve toplumların üzerine gitmeye hazırdır. Amerika, Irak'a tek başına çullanmak istemiyor. Dünyayı karşısına alarak, üstelik müttefiklerine rağmen harekete geçmenin sakıncalarını biliyor. Almanya Şansölyesi ve Fransa Cumhurbaşkanı gibi en kudretli müttefikleri, Irak savaşını istemediklerini bildirdiler. ABD'nin en yakını İngiltere bile taraftar değil. Avrupalılar'ın, hattâ Saddam'ın yakasının bırakılmasını arzu ettikleri söylenebilir. Arap dünyası ile aralarının bozulmasından çekiniyorlar. Zira Saddam ile Irak'ı ayırmak imkânı yok. Genel temayül, Irak için Birleşmiş Milletler'den, Güvenlik Konseyi'nden karar çıkartmaktır. Körfez Savaşı'ndaki gibi... Ancak Güvenlik Konseyi'nde Çin, Rusya, Fransa gibi veto hakkı bulunan devletleri aşmak hemen hemen imkânsız. Bunun için Saddam'ın milletlerarası terörle ilişkisinin tespit edilmesi veya Irak'ın komşu bir ülkenin toprağını işgali, yahut kendi vatandaşlarının kitle hâlinde imhası gibi ciddi sebepler gerekiyor. Bununla beraber Avrupa Birliği faaliyete geçti. Birleşmiş Milletler vasıtasıyla Saddam'a Irak'taki silâhların sınırsız kontrolünü kabûl ettirmek istiyor. Bu takdirde Washington, harekâttan vazgeçmesi için baskı altına alınacaktır. Ama Saddam'ın reddi hâlinde de, Amerika'nın kararı pekişecektir. Amerika'nın, Türkiye gibi devletlerin çok sınırlı desteğiyle yetinerek yılbaşına doğru taarruza geçmesi, en kuvvetli ihtimaldir. En fazla etkilenecek ülke Türkiye'dir. Başta söylediğimizi tekrarlayalım: Kasım 2002 hükûmeti ve Meclis'i, ekenomik krize ilâveten, kendisini Irak ve AB konularının tam ortasında bulacaktır. Bunun için çerden çöpten değil, kudretli ve ehliyetli bir hükûmet ve Meclis gerekiyor...