Irak'a demokrasi taşımak

Irak'ta demokrasi tabiri, bizde de, yabancı medyada da çok kullanıldı. Demek Batı'da da politikanın katı gerçekleri ile hayale benzer temennileri karıştıranlar az değil. Üstelik anlı şanlı devlet adamlarından da Irak'ta demokrasi lafsını duyduk. Artık onlarınki, halka ve dünyaya bile bile yalan söylemek oluyor. Binaenaleyh Birleşik Amerika, Irak'ta, tarihî eserleri, dolayısıyla tarihi tahrip etmek, vandalizmi ile ve daha epey kötülükle suçlanabilir. Ama Irak'a demokrasi götürmemekle değil. Gerçi bu iddia Amerikalılar'dan da işitildi. Ama onlar, kendi halklarına ve bütün âleme şirin görünmek peşinde idiler. Nitekim Afganistan'a da demokrasi gideceği iddia edilmişti. Anayasa, meclis, çok parti, seçimler... Bunların hiçbiri ve toplamı demokrasi için kâfi değildir, yetmez. Demokrasi ilânı ile de mümkün değildir. Biz 1946'da demokrasiye geçtik, 1876 ve 1909 taçlı demokrasi tecrübelerimize rağmen, bugün hâlâ eksiğimizi gediğimizi kapatmaya çalışıyoruz. Almanya ve İtalya, 1947'de demokrasiye bir anda geçebildiler. Ama faşizmden önce demokrasiyi uygulamış ülkelerdi. Japonya aynı tarihte, hiç tecrübesi olmaksızın da geçebildi. Zira alt yapısı yeterli ve milli duygular yüksekti. Sovyetler'in dağılmasından sonra sosyalist devletlerin geçişleri de hızlı oldu. Zira komünizmin mahkum ettiği yoksulluktan kurtulmaya ve Avrupa Birliği'nin getireceği refaha kavuşmaya kesin azim gösterdiler. Zaten bir kısmı, iyice gelişmiş, alt yapıları sağlam toplumlardı. Asya ve Afrika'da demokrasi, daha epey zaman işidir. Yeni devletler çoğunluktadır. Ciddi devlet yapıları yoktur. Adalet ve asayiş, belirli müesseseler zayıftır. Millî birliği savunan şuur doğmamıştır. Politikanın gerçekleriyle davrananlar, Amerika'dan demokrasiler kurmasını beklemiyorlar. Ancak işgal ettiği, halklarına sormaksızın sorumluluk yüklendiği ülkelerde, asayiş, huzur ve adalet sağlıyamazsa, Pax Americana'nın ömrü çok kısalır. O ülkelere gelince, demokrasi için millî iradenin oluşmasından başka çare yoktur. Bekleyeceklerdir.