Irak'ta anayasa

Ülkeler, kendi kendilerinin başını belâya sokarlar. Dış düşmanlar bazen ikinci derecede kalır. Washington'un, Asya'ya (Büyük Orta Doğu da diyebiliriz) Pax Americana dediğimiz Amerikan barışını getirmek için ilk seçtiği ülkelere, Afganistan ile Irak'a bakalım. Biri Tâliban ismi verilen akıl almaz derecede ilkel teşekkülün, diğeri Saddam adındaki katı diktatörün eline düşmüştü. İkisi de, milyonların kanına girmiş manyaklardı. İkisi de, tarih içinde bir zamanların en muhteşem iki ülkesini ele geçirmişti. Afganistan'da da, Irak'ta da millî devlet yoktu. Ancak birliği temsil eden monarşiler vardı. Taliban ve Saddam gelince denge bozuldu. Denge bozulmasa idi, Amerika'nın oralarda işi ne idi? Petrol ve petrole giden, petrolden gelen yollar sorunlarını başka biçimlerde çözmeye çalışırdı. ABD, Afganistan ve Irak'ta eski hanedanları getirebilse idi, hem birliğin sağlanması kolaylaşır, hem de zirvede iktidar savaşı olmazdı. Devletleri krallar yönetecek değildi. Seçimler yapılacak, kazanan yönetecekti. Demokrasi, bu gibi ülkeler için bahis konusu değildir. Sadece lâfı söylenip propagandası yapılır. Amerika, Afganistan'da olduğu gibi Irak'ta da düzen kuramadı. Askerî kudretini ve tecrübesini kanıtladı. Fakat imparatorluk yeteneğini taşımadığı ortaya çıktı. Afganistan ve Irak'ta yapılan geçici anayasalar, Amerika'nın atadığı aşiret ve cemaat adamlarına kabûl ettirildi. Irak, Kürtler'le Şiiler arasında paylaştırıldı ama, onlar dahi memnun olmadı. Pax Americana'nın Büyük Orta Doğu'yu kapsayacağı hemen hemen resmen ilân edildi. Suriye ile İran'ın sırada bulunduğu ise pek çok söylendi. Gene bir zamanların çok önemli ülkeleri olan buralarda Amerika'nın, Afganistan ile Irak'ta göstermediği yüksek yönetim yeteneğini ve politik dehasını sergileyeceğine inanmak, kolay değildir.