İran'da seçimler

Rusya ile sınırdaşlığımızın maziye karıştığı on küsur yıldan beri en büyük komşumuz, doğumuzda boylu boyunca uzanan İran'dır. Nüfusu Müslüman olan 60 kadar devletin Türkiye'den sonra en köklüsü İran'dır. Tarihçiler bunu bilirler. İran da biliyor. İran, rejim manasında değil, halklarının terkibi bakımından hâlâ bir imparatorluktur. Türkiye'den sonraki en çok Türk nüfus, İran'dadır ve Özbekistan 3. geliyor. İran Türkleri'nin çoğunluğu Âzerî grubundandır. Böyle olduğu halde İran, Kuzey Azerbaycan Cumhuriyeti'nin topraklarının dörtte birini işgalde direnen Ermenistan'ı kanatları altına almıştır. Devlet fikrinin ve politikasının, milliyet ve din faktörlerinden güçlü bulunduğu ortaya çıkıyor. Büyük komşumuzda seçimler yapıldı. Binlerce aday veto edilmese, katılım yüksek oranlara çıksa bile, İran'da değişecek bir şey yoktur. Ufak tefek rötuşlarla reform mümkün değildir. Aynı veto felaketini 1982'de Türkiye de yaşadı. Hâlâ kendimize gelmeye çalışıyor, anayasamızı düzenlemeye çabalıyoruz. Ama Türkiye dışında, herhangi bir Müslüman devlette demokrasi, yakın zamanlarda gerçekleşmez. Bir Avrupa devleti olan Türkiye'de demokrasi için ne gayretler gösterildiği, bazı ülkeler gibi demokrasiye hızlı geçiş yapamadığımız ortadadır. Kaç seçim yapılırsa yapılsın İran'a demokrasi gelmez. Ancak rejimi değişime uğratacak hareketler mümkündür. Bu husus bilindiği için, olağanüstü rejimi savunma tedbirlerine gidilmiştir. Komşumuz ve kültürlerimizin oluşmasında karşılıklı çok büyük etkileşimde bulunduğumuz İran, Atatürk devrindeki yakınlaşmaya rağmen, Türkiye ile samimi ilişkiler kuramadı. ABD müdahalesi eli kulağında durumda bile Tahran, PKK aleyhine kelime talaffuz etmemiştir ve açıkça himaye vermektedir. Buna rağmen bugünki hükümetimiz, bizi stratejik müttefiki sayan Birleşik Amerika'nın hoş karşılamaması riskini göze alarak, Tahran'a yakınlaşmaya, belki Amerika'nın hışmından korumaya çalışıyor. Bu coğrafyada, önümüzdeki yıllarda, her konuda büyük değişimler beklemelidir.