NATO'da 50 yıl

50 yıl önce Yunanistan'la birlikte NATO'ya üye olduk. Tarihin gördüğü en büyük askerî ittifaktır. 1949'da kurulan teşkilâtın üyeleri ABD, Kanada, İngiltere, Fransa, İtalya, Portekiz, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Norveç, Danimarka ve İzlanda idi. 1955'te Almanya, 1982'de İspanya ile üye sayısı 16'ya yükseldi. 1999'da -eski Varşova Paktı üyeleri- Polonya, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti alındı. İkinci Cihan Savaşı'nda (1939-45) ve akabinde ABD, Rusya'ya cahilce ve akıl almaz tavizler vererek dünyanın ikiye bölünmesine sebep oldu. Sonra yarım asır, dünyanın hür kalan kısmını şemsiyesi altına alarak bu hatasını telâfi etti. Ama trilyonlarca dolar silâha ve istihbarata yatırıldı. Moskova'nın Rus komünistlerine Kaliforniya ve Florida sahillerini vaad ettiğini bugünki nesiller hatırlamazlar. Türkiye'de kendilerine aydın diyen kesimler, Arz'ın tamamen Moskova ile Pekin marksist rejimleri arasında bölüşüleceğine inanmışlardı. Rusya'nın ılık denizlere ulaşmak tarihî projesinin yolunu kesen Türkiye, ilk hedefti. Binaenaleyh NATO, Türkiye'yi güven çemberine aldı. Biz de güneydoğu kanadının yılmaz bekçisi idik. Silâhlı kuvvetlerimiz ve silâhlarımız Amerikan kriterlerine göre düzenlendi (daha önce Almanya, ondan önce de Fransa kriterleri geçerli idi). Amerika'dan sonra belki en güçlü NATO ordusunu yarım asır ayakta tuttuk. Kalkınmaya fazla meblağlar ayıramadık. Washington elbette bütün Avrupa'ya olduğu gibi bize de yardım etti, önemli para, silâh ve eğitim desteği verdi. Fakat bazı devletlere gösterdiği kolaylıkları Türkiye'den dikkatle esirgediği bir gerçektir. NATO aynı zamanda, Yenileşme (Osm. Teceddüd) tarihimizde, Türkiye'yi Batı'nın bir parçası hâline getiren unsurlardan biridir. NATO, Avrupa kıt'asının bütününü Sovyet Rus istilâsından kurtardı. Bugün Sovyetler dağıldı. NATO, yeni dünya düzenine uyum sağlamaya çalışıyor. Rusya'yı bile üyeliğe davet edebilir. Ama kesin ABD ağırlığı bugün de mevcuttur. Brüksel'deki genel karargâhta NATO başkomutanı, daima bir Amerikan generalidir.