Pax Americana hakkında

Okuyucularımın dünyadaki bu Amerikan tahakkümü daha ne kadar sürer? şeklindeki soruları gittikçe yoğunlaşıyor. Bir müddet daha sürer cevabının doyurucu olmadığını biliyorum. Zamanı daha çerçeveli sunmak gerekiyor. 21. asır müddetince, fakat gittikçe gevşiyerek ve hegemonyasını yitirerek süreceğini belirtmek mümkündür. ABD 1943'ten beri dünyanın 1. devletidir. 60 yıl oldu. Ama 1950-90 arasında 40 yıl bir rakıybi vardı, Rusya idi. 10 küsur senedir rakipsiz kalması şüphesiz korkutucu değil, fakat düşündürücü, belki endişe vericidir. Sovyet Rusya veya nazi Almanya'daki komünist veya faşist rejimlerin iddiaları gerçekleşip bunlardan biri Amerika'nın durumuna yükselse idi, hâlimiz çok berbad olurdu. Bu ihtimallere bakıp Pax Americana'ya şükretmiyoruz. Mümkün mertebe az zararlı atlatmaya, birlikte yaşamaya alışmaya çalışıyoruz. Pax Americana, Pax Romana gibi rakipsiz duruma geldi (Osmanlı ve Britanya rakipsiz değillerdi). Ama üstünlüğünü değil Roma, Pax Ottomana ve Pax Britannica kadar bile muhafaza edemiyeceğini öngörebiliyoruz. Zira tarihin akışı -tabir caizse- hızlandı. Ulaştırma, haberleşme, iletişim alanlarındaki inanılmaz sür'at gelişmesi, politik güç dengelerini çok erken etkilemeye başladı. Benim Batı dillerinden çevirerek cihan devleti dediğim dilimizde epey tutunan kavram, Osmanlı'nın -ilk defa Fâtih Sultan Mehmed'in kullandığı- nizâm-ı âlem (dünya düzeni) kurmak iddiasındaki devletler içindir. Ama cihan devleti, tek başına egemen değildir. Başka büyük devletler de vardır. Türkiye'nin çağdaş uygarlık çabasının hedefi, yeniden büyük devletler arasına girmektir. Büyük Türkiye... Bugünki sınırları içinde, fakat her sektörde çağa yetişmiş, güçlü bir ülke...