Sistemi ıslah etmek

Islâhât, tanzîmât, tensîkaat, inkılâb, teceddüd, reform, çağdaşlık... İki yüzyıldan kıdemli olan yenileşme tarihimiz, bu kelime, terim ve kavramlarla dolup taşar. İnkılâplarımız ne Atatürk'le başlamıştır, ne Atatürk'le bitecektir. İşte yine hararetli bir döneme girdik. Özal'ın yanında yetişmiş, çok çalışkan ve tecrübeli bir devlet adamı olan Adalet Bakanı Cemil Çiçek, yerel seçimlerden hemen sonra, kapsamlı bir Anayasa değişiklik metninin Yüce Meclis'e sunulacağını bildirdi. Ana muhalefet partimizi, birlikte çıkartmaya davet etti. Bu değişiklikler, Avrupa Birliği ölçütleri ile -tastamam ve eksiksiz değilse bile- yeterli paralellik sağlayacak. Ama biz, yıllardan beri, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kendi bünyesini reformdan geçirmesi zamanının artık gelip çattığını, zaten geç kalındığını, vurguladık. Türkiye Cumhuriyeti'nde akla gelen ve gelmeyen her şeyi reforma tabi tutmak yetkisi, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nindir. Ama onu reformdan geçirecek makam yoktur, zaten olamaz. O halde iş başa düşüyor. Ancak demokrasilerde Meclis parti grupları genel başkanlarının inisiyatifi ile harekete geçerler. Bazen eksantrik bir milletvekili çıkar, partisine danışmadan yasa teklifi yapar, boşuna gündeme girer, sonuç alınmaz. 400 üyeli (bugün değil ileride ayrıca 100 üyeli bir senato ile takviyesi mümkün) bir Türkiye Büyük Millet Meclisi, daha işlek hâle gelir. 550 üye işleri lâgarlaştırır, genel başkan ile grubu arasında rabıta zorlaşır, zaten tamamen popülizm eseri oluşmuştu. Milletten 5 yıl için yetki istemek zararlıdır, ölçü kaçırılmıştır. Kesin şekilde eskiden bizde ve şimdi bütün Avrupa'daki gibi 4 yıla geçilmelidir. Cumhurbaşkanlığı müddeti 4 yıla inmeli ve tekrar seçilebilmelidir. 7 yıl fevkalâde mübalağalıdır. Başkanlık veya yarı başkanlık sistemine gelince... Allah muhafaza buyursun diyoruz, sakıncalarını ileride yazarız. AB üyeliği için karar kılmış bir devlette, Amerika'ya, daha tam ifadeyle ABD'ye özenmek, inkılâp hareketlerinde örnekleri bulunan gülünçlüklerden biridir. Avrupa sistemi ile de hızlı ve radikal icraat mümkündür. Milletvekili statüsünün de AB ilkelerine uydurulması şarttır.