Türk milliyetçiliği

Türkçülük, büyük fikir adamı Ziya Gökalp'in Türk milliyetçiliğini kendi anlatımına göre şekillendirmesine bizzat verdiği isimdir. Yahyâ Kemâl'in Ziyâ Bey dediği ve üstün saygı ile andığı Gökalp, Osmanlı Türk kültürünün hiçbir alanında uzman değildir. İstanbul kültürünün uzağında, Diyarbakır ve Selânik'te yetişen ateşli bir milliyetçidir. Turancılık denen bütün Türk kavimlerinin birlikte hareketini istemesi çağdaşı İsmail Gaspıralı gibi bütün Türk âlemine İstanbul şivesini öğütlemesi, bugün de kesinlikle milli hedeflerimizdir. Gökalp, Yahyâ Kemal ve Fuat Köprülü gibi müstesna fikir ve san'at adamlarının dehâlarını keşfedebilmesi sebebiyle, Reşit Paşa'ya benzemektedir. Gökalp (1876-1924) sosyolojide çağdaşı Emile Durkheim (1858-1917) ve tarihte sinolog Joseph de Deguignes (Dögiyn) (1721-1800)'e dayanan bir sistemin sahibidir. Bu iki Fransız bilgininden ikincisi, 25 yaşında kaleme aldığı 8 ciltlik Eski Türk tarihinde, Çin kaynaklarının verdiği bilgiyi tercüme etmiştir. Gökalp ayrıca Rusya'dan kaçan ve kendisinden daha kültürlü Türk milliyetçilerinin derinlemesine etkisinde kalmıştır. Gaspıralı dışında bu ırktaşlarımızın Osmanlı ile irtibatı zayıftır. Akılları fikirleri Rusların çiğnediği yurtlarındadır. Türk kültürünün Osmanlı zirvesinin estetikte İstanbul doruğunun yabancısıdırlar. Gökalp'in asıl kapital hatası ise, şehir medeniyet ve kültürünün yerine köy folklorunu ve kültürünü tavsiye etmesidir. Az bildiği Osmanlı şehir kültürünü kozmopolit, hattâ dejenere, köy kültürünü ise sâf, katıksız ve millî bulmuştur. Halbuki bütün kültürlerin kökeni kır kesimidir. Oradan çıkıp şehirde olgun hâle gelirler ve büyük medeniyetler oluştururlar. Kapalı kültürler, ilkel toplumlardan görülür. Büyük kültürler, istisnasız, biribirinden alıntılar yaparak meydana gelmiştir. Bunu bilmeyenler, saf dil, saf ırk gibi büyük safsatalara düçar olmuşlardır. Köy kültürüne dönmek, pek çok gerilere, tarihin karanlıklarına doğru gitmektir. Kaç asırlık kazanımları silip atmak teşebbüsüdür. Zaten mümkün de değildir. Bugün yaşadığımız Türk kültürü=Eski Türk Kültürü+Sonraki 1000 yılda benimsediğimiz Müslüman kültürü+Son 200 yılda benimsediğimiz Batı kültürüdür. Köprülü'nün bu tarif ve tasnifi kesindir, asla değiştirilemez. Milliyetçiliğimizin Gökalp'ten sonrasını yarın sunacağım.