Türkiye'de Demokrasi (2)

Otoriter cumhuriyeti izleyen çok partili cumhuriyet döneminde Türkiye, demokrasi tecrübesi yaptı. Merkez Sağ iktidarlar dehâ sahibi üç devlet adamı çıkardı: Adnan Menderes, Süleyman Demirel ve Turgut Özal... Menderes, halkımızca en çok sevilen liderdir. Karizması ile 1954'te yüzde 57 oy aldı ki, 1946'dan bu yana 60 yılın rekorudur. 1959'da o zaman 8 devletten oluşan Ortak Pazar'a girmemiz için müracaat etti. 27 Mayıs 1960 darbesi ile devrildi. Darbe küçük rütbeli subaylardan oluşan dar bir cunta tarafından yapıldı. Atatürk'ün en büyük eseri ve millî irâdenin tecellî-gâhı Türkiye Büyük Millet Meclisi kapatıldı. Binlerce çok değerli subay emekliye ayrılarak ordudan atıldı. Ama en vahîmi, bugüne kadarki en iyi anayasamız olan Atatürk anayasasının ortadan kaldırılmasıdır. Yeni anayasa, TBMM'nin yetkilerini şuraya buraya, seçilmemiş, atanmışlara dağıtıyor, millî irâdeyi tehlikeli ve antidemokratik şekilde sınırlıyordu. 27 Mayıs üstelik, Türkiye'ye komünizmi getirdi. Süleyman Demirel, Demokrat Parti iktidarının (1950-60) Su İşleri Genel Müdürü olarak barajları yapan çok parlak, genç bir ekonomist mühendis idi. 1965-71'de başbakan oldu. Bu müddet içinde, politikaya batmış CHP hayranı yargının tahakkümü altında, Türkiye'nin madde coğrafyasını ikiye katladı. Yüzde 5 enflasyon ve yüzde 5 kalkınma hızı ile, 12 Mart 1971 darbesine maruz kaldı. 1970'li yıllarda Türkiye, kendi içinden, dehşetli bir komünist taarruzuna uğradı. Güvenlik ve ekonomi kalmadı. Ampul, sigara, yemek yağı, karaborsada idi. Türkiye, sürekli sıkıyönetimlerden kurtulamadı. 1980'de 7 ay cumhurbaşkanı seçilemedi. 1960'ta Menderes erken seçime gidememişti. 1980'de gene gidilemedi. Demirel tekrar başbakan olmuş, en güvendiği bürokratı Turgut Özal'la birlikte Türkiye'yi derleyip toplamaya çalışıyordu. Ki, 12 Eylül 1980'de Genelkurmay Başkanı Kenan Evren -bu defa emr-ü kumanda zinciri içinde- darbe yaptı. Bütün partileri kapattı. Gelecek yazımda, Özal dönemine gireceğim.