Ukrayna krizi

Gerçi Ukrayna ile kara sınırımız yok. Ancak Ukrayna, kuzeydeki büyük komşumuzdur. Karadeniz'i paylaştığımız komşumuz... Bu önemli Avrupa devletinde başkan seçimi yapıldı. 10 yıldır bu makamda bulunan Leonid Kuçma çekilecek. Yerine başbakanı 50 yaşındaki Viktor Yanukoviç ve 54 yaşındaki Viktor Yuşçenko aday oldular. Rusya ile işbirliği yanlısı hâlen başbakan Yanukoviç yüzde 49.46, Batı taraflısı rakibi Yuşçenko ise yüzde 46.61 oy aldı. Yanukoviç'in seçimi kazandığı ilân edildi. Moskova'da Başkan Putin, bu sonucu tanıdığını aceleyle dünyaya duyurdu. Amerika Dışişleri Bakanı Colin Powell ise, seçimin kesinlikle hileli yapıldığını söyleyip tanımıyacaklarını bildirdi. AB ülkeleri aynı görüşü belirttiler. AB üyesi Polonya'nın hakemliği bile istendi. Ne oluyor? 15-20 sene öncesine mi dönüyor? Ukrayna, Rusya'dan sonra Avrupa kıt'asının en geniş topraklarına sahip 54 milyon nüfuslu bir ülke. Sovyetler'den ayrılan 15 devletin Rusya'dan sonra nüfus bakımından ikinci geleni. Ancak nüfusunun yüzde 22'si Rus. Ayrıca bir Katolik azınlığı var. Sovyetler'den ayrılırken nükleer silâhlar yanında Sovyet Karadeniz donanmasının -bugün gemi yığınları hâline gelmişse bile büyük hacimde- yarısını Rusya ile paylaşarak aldı. Moskova bu acele paylaşmaya pişman gibi görünüyor. Kırım otonom cumhuriyeti de Ukrayna'da kaldı ki burada yüzde 60'ı Rus 3 milyon kişi yaşıyor. Ukrayna'da 400.000'i Kırım'da önemli Türk azınlık var. Eski Sovyet ülkelerinin hepsinde de Ukran azınlıklar bulunuyor. Ukrayna bugün batısında Polonya, Slovakya, Macaristan, Romanya, Moldova ile çevrilmiş durumda ki, sonuncusu dışında diğerleri AB üyesi (Romanya aday) ve NATO üyesidirler. Hepsi dünün komünist ülkeleri... Kuzeyinde Rusya ile sıkı işbirliği yapan Beyaz Rusya, doğusunda Rusya, güneyinde Karadeniz ile çevrili. Ayrıca Ukranlar, bilhassa Amerika'ya dayanarak Lenin döneminden beri yer altında Rusya'da komünist rejimi yıkmak için azimli şekilde çalışmış bir millet. Bir Slav dili olan Ukranca'yı konuşuyorlar ki bazılarımızın sandığı gibi Rusça'nın lehçesi değil, başka bir dildir. Ukrayna'daki korkutucu kriz büyümeden çözümlenirse mesele yok. Büyürse, Türikye'yi de birinci derecede ilgilendirecektir. Öyle ki, gündemde Irak'ı ikinci dereceye itebilir...