Ya siyaset ya ticaret

Avrupa devletlerinde bakan, bakanlığındaki bütün icraattan sorumludur. Hükûmet koalisyon ise, koalisyonun parti liderleri, atadıkları her bakandan sorumludur. Başbakan, kendi partisinden olsun olmasın, bütün bakanlardan ve devletin bütün kurum, kuruluş ve konularından sorumludur. Başbakanın sorumlu bulunmadığı hiçbir şey yoktur. Yargı gibi bağımsız organlarda aksaklık, eksiklik varsa, bunları yasal yolla düzeltmek de başbakanın görevidir. Ancak yargıya ve yargıç kararına kesinlikle karışamaz, zaten kimse karışamaz. Türkiye'de bu kurallar işlemiyorsa, eksik işliyorsa, demokraside ârıza var demektir. Demokraside ârıza demek, milletin hakkının yenmesi, millete hizmette kusur edilmesi demektir. Her türlü demokratik ârızanın çözümü, Millet Meclisi'nin mutlak yetkisindedir. Başbakanın kendi iradesiyle seçtiği bakanlardan kurulan hükûmet, Meclis'in güven oyu ile yürütmeyi ele alır ve güvensizlik oyu ile düşer. Partiler ve liderler, 4 yılda bir sandık başında seçmenin üstün iradesine muhatap olur, hesap verirler. Bu husus siyasî sorumluluk bakımındandır. Âdî suçlar yargıya havale edilir. Hakkında yaygın şayia çıkan bakan derhal istifa eder. Aksi takdirde partisini, genel başkanını, başbakanı, hükûmeti müşkül duruma düşürür. Demokrasinin etik değerleri ve gelenekleri, yazılı metinler derecesinde geçerlidir. İngiltere'de anayasa bile yoktur. Dolayısıyla anayasa mahkemesi yoktur. Milletvekilinin para pul işleriyle uğraşamayacağını, ABD ve İngiltere'den başlayarak bir müddetten beri demokrasilerde milletvekili seçilen kişinin varlığının ve gelirinin kayyûma (yed-i emîne) bırakıldığını, bizim de bu düzene girmemizin şart olduğunu, yıllar boyu en az on defa yazdık, ekranlarda söyledik. Bir liderimiz bu ilkeyi ya siyaset ya ticaret özdeyişiyle özetledi. Tatbikatını bekliyoruz. Milletvekili çok iyi maaş almalıdır. Telif ücreti ve basit kiralar dışında bütün gelirleri ve varlığı kontrol altında olmalıdır. Müşavirlik hizmetleri bile yapamaz, sakıncalıdır. Avukatlık, hekimlik gibi mesleğini icra edemez. Sanat, edebiyat, kültür, ilim, fikir alanlarında -yönetmeksizin- faaliyet gösterebilir. Yakınlarının para faaliyetleri çok yakından izlenmelidir. Ne demek şirketler yöneten, kuran, kurduran milletvekili, hele icranın parçası bulunan bakan?.. Çağdaş demokrasilerde böyle politikacı kalmadı, maziye karıştı. Orta Şark tipi ülkelerde sürüp gidiyor.