Yaptırımların felsefesi

BM Güvenlik Komseyi'nin İran'a yaptırımlar kararının muhtemel gelişmeleri üzerinde konuşabiliriz. Yaptırımların epey hafif tutulduğu kesindir. Zaten bunlar da mutlaka şurasından burasından ihlâl edilir. Aynen uygulansa bile İran'a vız gelir. Tahran'ı uranyumu zenginleştirmek ve atom bombası imal etmek hedefinden vaz geçirmez. BM kararı olduğu için uyulması gerekecektir. İran, kararın hiçbir değeri bulunmadığını, en aşağılayıcı bir benzetme ile vurguladı. Zaten bu yaptırımlardan ciddi zarar görmesi beklenmiyor. Ancak dünya devletlerinin en büyük kısmının şüphesiz İran'ın değil, İran'ın bombası karşısında bulunduğu açıktır. Çin ile Amerika'yı, Rusya ile İngiltere'yi ve emsalini bir araya getirmiştir. Gevezelikten hiç hoşlanmayan Çin'in BM Güvenlik Konseyi kararı oluşturmak için (evet) oyu veren delegesi (bu karara bütün BM üyesi devletlerin uyması gerekir) uyarısını yaptı. Brezilya ile Türkiye'nin (hayır) oyları fazlasıyla dikkati çekti. Bütün dünya medyasına konu oldu. ABD savunma bakanı Gates (Türkiye'nin Batı'dan kaydığı, yüzünü Doğu'ya döndürdüğü) mübalağalı ve yanlış ifadesinde bile bulundu. Ama Dışişleri Bakanı Hillary Clinton hemen müdahale etti, Türkiye'yi kollayan bir değerlendirmede bulundu. Pentagon'la (ABD silâhlı kuvvetleri) Beyaz Saray iktidar, hükûmet) arasında değerlendirme farkı bulunduğu anlaşılır. Türkiye ile Brezilya'nın hayır oylarının sebebinin biribirinden farklı bulunduğunu vurgulamak isterim. Türkiye'nin, Brezilya gibi, Amerika'ya haddini bildirmek niyeti yoktur. Zaten Amerika gibi bir devlete haddini bildirmek maddeten imkânsızdır. ABD savunma bütçesi, dünyanın geri kalan 200 devletinin toplam savunma bütçelerinin üzerindedir. Onun için Japonya, İngiltere, Kanada, Avustralya gibi en akıllı büyük devletler, Amerika'nın karşısında değil, yanında bulunarak kârları paylaşmak politikasından hiç ayrılmadılar. Almanya iki defa tecrübe etti. 1918 ve 1945'te fena halde boyunun ölçüsünü aldı. Şimdi ABD paralelinde dünya nimetlerini paylaşıyor.