Yargıda Kürtçe

Kürtçe konuşabilen vatandaşlarımızın, ana dillerini konuşmak, öğrenmek, öğretmek heyecanlarını elbette anlıyorum. Ancak Diyarbakır Mahkemesi'nde Kürtçe savunmak talebi, kabûl edilemez. Daha çok mahkemeyi komedi sahnesine dö-nüştürmek tecrübesi gibi görünüyor. Zira Kürtlerin hepsi Kürtçe bilmez. Meselâ Abdullah Öcalan, hayatında Kürtçe konuşmadı. Konuşamaz, çünkü bilmez, annesi Türk olduğu için anadili Türkçe'dir. Kaldı ki 3 ayrı Kürt dili var. Biribirlerini kesinlikle anlamazlar. Meselâ Diyarbakırlı ve Tuncelili iki Kürt'ün anlaşması mümkün değildir. Çat pat Kürtçe ile yapılan savunma Türkçe'ye çevrilecek, çeviriye itirazlar gelecek, celseler bitmek bilmeyecek. Ancak Türkçe bilmeyenlerin Kürtçe veya hangi dilde konuşuyorlarsa o dilde savunma yapıp Türkçe'ye tercüme edileceği tabiidir. Bu zaten yapılıyor. Birleşik Amerika'da yargıda veya devlet dairelerinde, meselâ on milyonlarca insanın anadili olan İspanyolca konuşmaya, dilekçe ve rapor vermeye kalkın da, bakın başınıza neler geliyor. Üstelik İspanyolca, mahallî bir dil değil büyük dünya dillerinden biridir. Küçük mahallî (yerel) diller için de böyledir. Bu gibi dilleri asla kullanamazsınız. Konunun bir sakıncası daha var: Kürtler gibi Çerkes, Abhaz, Laz, Boşnak, Arnavut, Giritli Türkler de anadilleri için aynı şeyi isterlerse Türkiye nasıl bir manzaraya bürünür? Onlar da anadillerinde ilkokul isteseler, Türkiye tımarhaneye döner. Amerika'da düzinelerce Kızılderili dillerinin hiçbir zaman resmiyete intikali bahis konusu olmadı. İngiltere'de Gal ve İskoç dilleri için durum aynıdır. Ama hepsi üniversitelerde inceleniyor, sözlü ürünleri yazıya geçiriliyor. Resmîlik ise mümkün değil. Siyah Afrika dilleri de böyledir. On milyonların konuştuğu diller vardır, resmî değildir. Resmî ve zorunlu eğitim ve kullanım dilleri İngilizce, Fransızca, Arapça, Portekizce'dir. Kürt romantizmi, eyleme dönüşmemeli. Olmazı oldurmak peşinde koşmamalı. Ama Kürtçe basın, yayın, gazete, dergi, radyo, TV, plak, tiyatro, sinema, özel öğrenim, Kürt dilleri üzerinde ilmî çalışma... Hepsi mümkün. Tâliplerini bekliyor. Türkçe'nin yabancı asıllardan gelmiş o kadar çok şairi, yazarı var ki... Büyük dillerin hepsi böyledir, kozmopolittir, oluşmuş, yerleşmiştir, onları yerel dillerle aşmak, hırpalamak mümkün değildir...