Yeni Irak

Amerika'nın Irak'ı hemen önümüzdeki Mart ayı içinde teslim alıp işgal edeceği kesinlik kazanmış gibi. Onun için Nisan ayından itibaren Amerika'nın Irak'ta ne yapacağı, ülkeyi nasıl yöneteceği üzerinde tahminler yapılıyor, senaryolar düzenleniyor. Irak zor bir coğrafya... Bir Irak milliyeti, bir Iraklılık oluşamamış. 1919'da İngilizler, ülkenin tamamını bizden almış, gene bu sırada bizden aldıkları diğer ülkelerle sınırlarını çizmişler. Şimdiki sınırlar içinde kalan Osmanlı vatandaşı halka siz artık Iraklı'sınız demişler. Osmanlı'ya baş kaldıran Araplar da aynı halka sizi Türk egemenliğinden kurtardık demişler. Bu halk büyük çoğunlukla Arapça konuşuyor. Sünnî veya Şîî olması o kadar önemli değil. Zira asırlarca Osmanlı ve daha önce diğer Türk devletlerinin yönetiminde iç içe yaşamaya alışmışlar. Ama Kürtçe ve Türkçe konuşan yerli halk da var. Şimdi Amerika bu Kürtçe ve Türkçe konuşanlar için epey terliyecektir. Zira Pandora'nın Kutusu'nu açtı. İngilizler'in bizden aldıkları Irak, 3 Osmanlı eyaleti hâlinde yönetiliyordu: Güneyden kuzeye Basra, Bağdad ve Musul eyaletleri, Kerkük, Musul eyaletinin sancak denen 'il'lerinden biri idi. Kuzey Irak'ı oluşturan Musul eyaletinde Araplar azınlıkta idiler. Üstelik eyaletin önemli kısmı Mondros Mütarekesi'nde 6. Ordu'muzun elindeydi. 1920 yılında İstanbul ve hemen akabinde Ankara Meclislerimiz, Musul eyaletini Mîsâk-ı Millî'ye dahil ettiler. Petrol olmasa idi İngiltere o kadar da direnmiyecekti. Fakat Musul sorunu yüzünden az kaldı Lozan anlaşması bile imzalanamıyordu. Şimdi bu bölge, yaklaşık 5 yıl için, Bağdad'da oturacak Amerikan orgeneralinin en büyük derdi olacaktır. Kürtler otonomi ve gelecekte bağımsız Kürdistan'ın temelini, bu topraklarda oluşturmak istiyorlar. Otonominin şartları dolayısıyle Amerika, yalnız yeni Irak yönetimi ile değil, diğer Arap devletleri, İran ve Türkiye ile de anlaşmak durumunda kalacak. Suriye'yi şimdiden yumuşatıp mum hâline getirmek girişimlerine işaret çaktı. İran'ı zaten çözmeye kesin kararlıdır. Türkiye ile Rusya'yı da büyük tavizlerle yanına almaya çalışacaktır. Dünya yeniden düzenleniyor. Kimse gafil olmasın!