Arkeolojik kazı bereketi! Türkiye’de 386 noktada aktif kazı var

MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ -Yaz ayları arkeoloji dünyasının heyecanlandığı, kazı aletlerinin hızla çalıştığı, yeni eserlerin keşfedildiği ve dünyaya duyurulduğu zamanlar...

Türkiye ise Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca uygulanan “Geleceğe Miras” projesi çerçevesinde “dünyanın en çok arkeolojik kazı yapılan ülkesi” olarak takdim ediliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan edindiğimiz datalara göre; bu sene ülkemizde 5’i su altında olmak üzere toplamda 386 aktif arkeolojik kazı çalışmasına başlandı.

Kazılardaki bu hareketlilik, arkeoloji camiasının bazı isimlerince “fazla hızlı yapılıyor” diye tenkit edilse de gün yüzüne çıkarılan eser sayısı giderek artıyor. Keşfedilen farklı medeniyetlere ait eserler, Anadolu’nun tarihî zenginliğini ortaya koyuyor.

BU SENE 12 BİN CİVARINDA ESER KAZANDIRILACAK

2023 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı izinleri ile gerçekleştirilen kazı çalışmalarında 10 bin 500 adet eser müzelere kazandırılmış, Bakanlığa bağlı müzelerdeki toplam eser sayısı 3 milyon 341 bine yükselmişti. Bakanlık yetkilileri hâlen devam eden 2024 kazı çalışmalarında ise yıl sonu itibarıyla 12 bin adet yeni arkeolojik eserin müzelere kazandırılacağını tahmin ediyorlar.

MÜZELER ZENGİNLEŞİYOR

Arkeolojik kazılarda keşfedilen eserler, Türkiye’deki müzeleri giderek zenginleştiriyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı müzelerdeki eserlerin %60,1’i sikke, %27,6’sı arkeolojik materyal, %6,6’sı etnografik materyal ve %3,6’sı tabletten meydana geliyor.

YILIN EN BÜYÜK ARKEOLOJİK KEŞİFLERİ

Türkiye’de bu sene öne çıkan arkeolojik keşifler ise şunlar:

• Dünyanın gözünün üzerinde olduğu Göbeklitepe’nin komşusu Şanlıurfa’daki Karahantepe’de keşfedilen taş üzerine kazınmış yaban eşeği figürü heyecan uyandırdı. Hareketli tasvire sahip yakllaşık 11 bin yıllık eserin bir benzeri daha evvel ören yerinde çıkarılmamıştı.

• Kütahya’daki Tavşanlı höyükte 3750 yıllık fayans silindir mühür keşfedildi. Eser, Anadolu’da daha evvel bilinmeyen ticaret rotalarının varlığını ortaya çıkardı.
• Türklere Anadolu’nun kapılarını açan Malazgirt Savaşı’nın tarihi bu sene biraz daha aydınlandı. Muş’un Malazgirt ilçesinde yürütülen kazılarda harpte ya da çatışmalarda kullanıldığı düşünülen 39 ok ucu bulundu.

• Anadolu’daki ilk Türk-İslam şehri olan Kars’taki Ani Ören Yeri'nde Büyük Selçuklu devrine ait bir erzak deposu gün yüzüne çıkarıldı.

• Antalya’nın Demre ilçesindeki Myra-Andriake antik şehrinde, “Millefiori (Bin Çiçek)” olarak adlandırılan teknikte üretilmiş ve antik dönemde lüks olan cam kaplama levhalara rastlandı.
• Serik’teki Aspendos antik şehrinde bu sene yapılan kazılarda da 2 bin yıllık Zeus ve Afrodit heykelleri bulundu.
• Hatay’daki Aççana höyükte yürütülen kazılarda mobilya alışveriş listesine dair kayıtların olduğu 3 bin 500 yıllık Akadca çivi yazısıyla yazılı tablet keşfedildi.
• Aydın’daki Aphrodisias’ta yürütülen kazılarda, Roma devrinin en ustalıklı heykeltıraşlık örneklerinden biri olarak nitelenen “kolosal Zeus başı” ortaya çıkarıldı.
• Antalya’nın Kumluca ilçesi açıklarında arkeolog dalgıçlarca Girit-Minos uygarlığına ait 3 bin 600 yıllık gümüş perçinli tunç hançer bulundu.