Dünya göçmenler gününde Suriyeli sanatçılarla konuştuk: Dönmek kolay değil

MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - Bugün Dünya Göçmenler Günü… Türkiye ise dünyada en çok göçmen barındıran ülkelerden biri. Resmî rakamlara göre ülkemizde yüzde 90’ı Suriyelilerden meydana gelen 3,9 milyona yakın göçmen ve mülteci yaşıyor. Suriyeliler arasında Türkiye’ye sığınmak zorunda kalan birçok sanatçı da yer alıyor. 

Zaman zaman farklı işler yapmak mecburiyetinde kalsalar da Türkiye’de hayata sanatla tutunan o göçmen sanatçılar, ülkelerindeki Esad rejiminin devrilmesinden sonra nispeten daha umutlu ama biraz da endişeliler. 

Esad idaresinin devrilmesinden sonra Suriyeli sanatçıları ne bekliyor? Göçmen sanatçılar ülkelerine dönmek istiyorlar mı? Bu soruları Dünya Göçmenler Günü vesilesiyle kendilerine yönelttik… 

ARTIK GİTMEM ZOR

Suriye’nin Deyrizor şehrinde yaşayan hat sanatçısı Ahmad Aldulli, iç savaşta evi yıkılıp yakınlarını kaybettikten sonra 2014’te Türkiye’ye gelmiş. Aldulli “İstanbul bana Şam’ı hatırlatıyor ve bu şehri çok seviyorum. Avrupa’ya gitme fırsatım olduğu hâlde buradan ayrılmadım. Türkiye’de hat sanatı yapmak için her imkânı buldum, büyük sanatçılarla tanışma fırsatı yakaladım. Ancak yine de İstanbul’da kendimi hep bir misafir olarak gördüm” diyor. Suriye’deki Esad rejimin yıkılmasının kendilerini sevindirdiğini anlatan Ahmad Aldulli “Eskiden âdeta sırtım kırılmış gibi hissediyordum ama artık öyle hissetmiyorum. Buna rağmen ülkeme dönmem artık çok zor. Çünkü bir evim bile yok. Bunun yanında Batılı devletler yeni bir fitne çıkarabilir diye de endişe ediyoruz” ifadelerini kullanıyor. 

TURİST OLARAK GELMEK İSTİYORDUM, KENDİMİ İSTANBUL’DA BULDUM

11 senedir Türkiye’de yaşayan Halep Türkmeni ressam Ahmed Raid ise “Suriye’de yaşarken İstanbul’a turist olarak gelip Topkapı Sarayı’nı gezmenin planlarını yapardım. Ancak iç savaş çıkınca bu şehre beklemediğim şekilde gelmek zorunda kaldım. Birçok sanatçı gibi ben de burada grafik tasarım gibi başka işler de yaparak hayatımı kazanıyorum. Göçmen olmak kötü bir his. Ancak bir memleket sizi onurlu tutuyorsa orası da vatanınızdır. Burada öyle hissettim. İstanbul, beni geliştirerek sanat eserlerimin daha çok bana benzemesini sağladı” şeklinde konuşuyor. Esad’ın devrildiğini duyunca sevinçten ağladıklarını kaydeden Raid sözlerine şöyle devam ediyor: Bir müddet sonra ise rejim hapishanesinden çıkan insanların hâlini görüp ölenlerin isimlerini duyunca sevindiğime utandım. Yani buruk bir sevinç yaşadık. Buna rağmen Esad’la birlikte Suriye’deki korku atmosferi de gitti. İnsanlar artık daha kötüsü olmaz diye düşünüyorlar. Fakat hemen Suriye’ye dönmemiz kolay görünmüyor. Biraz zamana ihtiyacımız var. Ben de şartlar el verirse köyümde yeni bir hayat kurmak isterim.

HALEP’E GİDİP SERGİ AÇACAĞIM

Hat sanatçısı Muhammed Imad ise 2013 yılında bombardıman altında kalan Halep’i terk ederek Türkiye’ye gelmek mecburiyetinde kalmış. Gaziantep’ten sonra sanat çalışmaları için İstanbul’a yerleşen Imad “Yaşadığım bütün acılara rağmen geride kalan zamanda hep üretmek için kendimi motive ettim, bütün şartlara meydan okudum ve sanatı öne çıkardım” diye konuşuyor. Imad, ülkesindeki devrim hakkına ise şunları ifade ediyor: Bütün Suriyeliler için bir rüya gibi olan Şam’daki zalimin düşüşü, gerçekten Allah’tan gelen bir zafer. Suriye’nin bize geri dönmüş olmasından dolayı büyük bir sevinç duyuyorum. Ancak sevincin yanı sıra endişe, korku ve kafa karışıklığı arasında çelişkili duygular da yaşıyorum. 
Türk halkı ve Türk hükûmeti trajedinin ilk gününden itibaren yanımızda durdu. Bu da beni yakında Suriye’yi ziyaret edip elimden geldiğince yeniden inşa çalışmalarına katılmamı ve ilk sergimi özgürlüğün gölgesinde Halep’te açmamı teşvik ediyor. Özgürlükle ilgili eserlerimi de Halep Şehir Müzesine armağan edeceğim.

ÜLKEMİZİ İNŞA EDECEĞİZ

Bir müddettir Türkiye’de yaşayan Suriyeli heykeltıraş Mustafa Teet ise “Şimdi Türk hükûmeti, tıpkı ülkemizi kurtarma hedefimize ulaşmamıza yardımcı olduğu gibi, insanlarımızın geri dönüşlerine de katkıda bulunuyor. Biz de ülkemize geri döneceğiz, evlerimizi inşa edeceğiz, ülkemiz için sanatsal ve kültürel açıdan çalışacağız” diyor.