En eski 'Divan'a el koyma tartışması! Yunus Emre'nin eseri müzayedeye çıkmadan ortalık karıştı
“Divan”ın Karaman Nüshasının müzayedeye çıkacağı duyurulunca “vakıf malıdır, devlet el koysun” çağrıları yapıldı. Müzayede evinden Şükrü Oral ise eserin çalıntı olduğuna dair delil bulunmadığını kaydederek “Durum ‘Dreyfus Davası’na döndü. Kültür Bakanlığının açık artırmaya katılmasını canı gönülden isteriz” dedi.
MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ- Yunus Emre’nin “Divan”ının yaklaşık 700 senelik en eski “Karaman Nüshası”nın müzayede ile satışa sunulması tartışma meydana getirdi.
Yıllardır bir ailede olan eserin, Phebus Müzayede tarafından 24 Kasım’da yapılacak açık artırma ile Türkiye’deki yeni sahibine geçmesi planlanıyor. Eşsiz kitap için 50 bin dolar başlangıç fiyatı veriliyor. Ancak bazı akademisyenler eserin zamanında Kirişçioğlu Şeyhi Bekir Efendi’nin uhdesindeki bir “vakıf malı” olduğunu iddia ederek Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın satışa el koyması gerektiğini savunuyor.
O isimlerden olan Prof. Dr. Mustafa Tatçı, gazetemize konuşarak ailenin eseri Şeyh Bekir Efendi’den emanet aldığını ancak ölümü üzerine geri vermediğini iddia ediyor.
Azmi Avcıoğlu’nun 1940’ta Konya dergisinde yazdığı makalenin bu hadisenin delili olduğunu savunan Tatçı “Avcıoğlu, şeyhin eseri aileye emanet ettiğini ama vefat edince onlarda kaldığını yazıyor. Aileye düşen görev nüshayı Millet Kütüphanesi gibi bir kuruma iade etmektir” diyor. Tatçı, eserin vatandaşlarca yeterince iyi korunamayacağını, devlet elinde ise bunun mümkün olduğunu ifade ediyor.
Tarihte Türkiye’deki kütüphanelerden birçok yazma eserin yurt dışına kaçırıldığını söyleyen Prof. Tatçı, “Türkiye’deki birçok kütüphaneden yazma eserlerin özellikli olanları tarihte yurt dışına satılmıştır. Bunların tespit edilip nerelerde satıldığı ortaya çıkarılmalı ve peşine düşülmelidir. Mesela Venedik kütüphanesinde onlarca yazma eserimiz var” şeklinde konuşuyor.
(Prof. Dr. Mustafa Tatçı)
DEVLET YETKİLİLERİ ESERİ BİZDEN İSTEDİ
Ancak gazetemize açıklama yapan Phebus Müzayede’nin yöneticisi Şükrü Oral ise iddiaları reddederek nüshanın başkasına ait olduğuna dair bir delil bulunmadığını savunuyor.
Oral “Esere senelerdir sahip çıkan bir aile var ve bizim aracılığımızla nüshayı satmak istiyorlar. Satıcı aile, eserin yüz yıldan fazla bir zamandır ellerinde olduğunu söylüyor. İddia edildiği gibi eserin çalıntı olduğuna dair hukuki bir delil de yok. Bir başkası kendisine ait olduğunu iddia ediyorsa bunu ispatla yükümlüdür. Hoca’nın (Mustafa Tatcı) iddia ettiği gibi eser, bir yere aitse dava açmaları lazım. Hâlihazırda bize açılmış bir dava yok. Fakat bazı devlet yetkilileri ise gayriresmî kanallardan bize ulaşıp eserin müzayededen çekilmesini istediler. Biz bunu doğru bulmuyoruz. Durum ‘Dreyfus Davası’na döndü. Müzayede İngiltere’de olsa böyle bir durum olmayacaktı” diyor.
KÜLTÜR BAKANLIĞI MÜZAYEDEYE KATILSIN!
Müzayedenin Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kontrolünde yapılacağını ve eserin satılması hâlinde Türkiye’de kalacağını söyleyen Oral “Bugün bu nüshayı kişilerin dışında Kültür ve Turizm Bakanlığı, belediyeler, kamu müzeleri ve özel müzeler müzayedeye katılarak satın alabilir. Özellikle Kültür Bakanlığının açık artırmaya katılmasını canı gönülden isteriz. Bu türden eserler, müzayede mahallinde satılırsa asla yurt dışına çıkarılamazlar. Fakat müzayede evlerinin açık artırmalarının önü kapatır, eserlere el koyar ve hakkını vermezseniz kayıt dışı satışlar artar. Çünkü Türkiye’de elinde bu tarz eser olan binlerce aile var” ifadelerini kullanıyor.
(Şükrü Oral)
"TARİHÎ MESNEVİ TÜRKİYE'YE DÖNEMİYOR'
Türkiye’de Batı ülkelerinin aksine tarihî eserlerin ülkeye girişinde uzun gümrük prosedürleri tatbik edildiğini savunan Şükrü Oral “Türkiye’ye tarihî eser getirmek neredeyse imkânsız hâle gelmiş durumda. Ülkemiz çok kıymetli tarihî eserlerine kavuşamıyor. Şu kadarını söyleyeyim; Türkiye’ye gelemeyen eserler arasında hiçbir kütüphanemizde bulunmayan tarihî bir ‘Mesnevi’ de var. Fakat sahipleri Türkiye’de el konur diye korkuyor ve yurt dışında tutuyor! Hâlbuki bunlar helalinden satın alınmış eserler. Öte yandan pazar oluşmadığı için bazı eserler arka kapılardan yurt dışına da kaçırılıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın oluşturduğu atmosfer, tarihî eser kaçakçılığını zirve noktaya ulaştırıyor. Fakat bakanlığın bunu bilinçli şekilde yapmadıklarını düşünüyorum” değerlendirmesinde bulunuyor.
'da Takip Edin!
Teşekkürler hocalarım ve gazeticilerime ...çok teşekkürler Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı bende eski osmalı dili Farsça Arapça
emanete hıyanet edilmez, devlete teslim edin, nefsinize uymayın!