Filistinli ressam savaşın göbeğinden eserleriyle haykırıyor: Çizimlerimle katliama meydan okuyorum

MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - Maisara Baroud, 7 Ekim’den sonra Gazze’de başlayan savaşta, İsrail’in hava saldırıları sebebiyle evi ve atölyesi yerle bir olan bir sanatçı... Baroud, bu yıkım sonrasında hayatta kalabilmek için diğer Gazzeliler gibi ailesiyle birlikte devamlı yer değiştirmek mecburiyetinde kaldı. Ancak Filistinli sanatçı, zor şartlar altında fırsat buldukça eserler üretmeye devam etti. 

Baroud, seri yaptığı eserlerini her gün “I’m still alive” (Hâlâ hayattayım!) ifadesiyle sosyal medyada paylaşıyor. Maisara Baroud, böylece Filistin’de yaşanan insani drama sanatıyla dikkat çekiyor. 

Eserleri, Venedik Bienali ve Batı’daki protestolarda sergilenen Baroud, sosyal medyada sık sık gündeme geliyor. Biz de şimdilerde Gazze’deki Deir el-Balah’ta hâlâ zor bir durumun içerisinde olan Maisara Baroud’la irtibat kurarak sorularımıza cevap aldık… 

Hem dijital dünyada paylaşılan hem de müzelerde sergilenen eserleriniz özellikle Batı’da büyük ses getirdi. 7 Ekim’den sonra neler yaşadınız? 

7 Ekim’den bu yana hayatımda her şey değişti. Savaşın ikinci gününde özel ofisim, üçüncü gününde ise evim ve sanat atölyem hava saldırılarıyla yerle bir oldu. Bir anda evsiz kaldığınızı, sevdiğiniz her şeyi bir anda kaybettiğinizi, geleceğe dair bütün planlarınızın yerle bir olduğunu düşünün! Bombaların, roketlerin ve silah seslerinin ardı arkası kesilmiyordu. Yeni bir günü görebilmek için hayatta kalmaya çalışmamız gerekiyordu.

BU TERÖR İÇİNDE YAŞAMAK İMKÂNSIZ

Daha sonra ne yaptınız?

Tabii, İsrail işgal ordusunun talimatları doğrultusunda Gazze’den ayrılmak zorunda kaldım ve güvenli bir sığınak olduğunu iddia ettikleri Güney Gazze’ye taşındım. Evimden ayrıldığımdan beri on kereden fazla yer değiştirdim ve alanım daha da kısıtlı hâle geldi. Gündüzlerimi yiyecek, su ve ailemin diğer ihtiyaçlarını temin etmeye çalışarak geçiriyorum. Sekiz aydır bu trajediyi yaşıyoruz. Çözüm için siyasi ufuk yok oldu ve bu terör içinde yaşamak da imkânsız hâle geldi. 

Şu an ölüm tehlikesiyle yüz yüzesiniz. Böyle bir ortamda nasıl sanat yapıyorsunuz?

Yerimden edildiğim her seferinde, sanat yapmak için ideal bir ortam yoktu. Ancak günlük ihtiyaçlarımızı zar zor karşıladıktan sonra teselli bulmak benim için önemliydi. Yıllardır her gün çizim yapar, çizdiklerimi sosyal medyada arkadaşlarımla paylaşırdım.

“Hâlâ hayattayım”, atölyemin dışında ve ikamet ettiğim farklı yer değiştirme mekânlarında gerçekleştirdiğim ilk tam üretimim oldu. Bu koleksiyonu, herkes uyuduktan sonra odada bana kalan çok dar bir alanda, zar zor elde edebildiğim aletlerle ürettim. Zor zamanlarda, uçak, roket, bomba sesleri, korku, ölüm ve endişe içinde, uzun ve karanlık gecelerde çizdim.

HADİSELERİ BELGELİYORUM

Hemen her gün “Hâlâ hayattayım” diyerek eserlerinizi sosyal medyada paylaşıyorsunuz. Bu, dünyaya bir haykırış mı?

Savaşın başından beri hadiseleri belgeliyorum. Umarım dünya gerçeği olduğu gibi görür; işgalcilerin yansıttığı gibi değil! Katliamın şahidi olarak günlük çizimlerimde ifade etmeye çalıştığım şey de aslında bu. Yaşadığımız trajediyi aktarmaya ve günlük sahneleri sanatsal bir şekilde tasvir ederek takipçilerimle paylaşmaya çalışıyorum. Savaşta çizim yapmak bir meydan okuma, kuşatmayı kırma, korku, engellere, sınırlara ve öldürmeye meydan okuma mesajıdır.

MÜCADELEME BÜTÜN DÜNYADAN DESTEK VAR

 Eserlerinizle dünyadan ne gibi reaksiyonlar alıyorsunuz?

Başta çizimlerimi üretirken amacım etkileşim değildi. Ancak paylaşımlarıma gelen etkileşimden duyduğum mutluluğu gizleyemiyorum. Her şey, “Hâlâ Hayattayım” serisini ilk aşamalarında kapalı faaliyetler içinde sunan bazı aktivistlerle başladı. Ancak protestolar kamusal alanlara taşındı. Derken eserlerim, New York’ta düzenlenen büyük bir protesto sırasında ABD’deki MOMA’nın duvarlarında sergilendi. Aktivistler bu eserleri çeşitli üniversitelere ve ABD’deki Filistin Müzesi’nin sponsorluğunda Venedik Bienali’ne taşıdı.

Bu, İsrail işgal ordusunun Filistin’de gerçekleştirdiği soykırıma karşı Filistinlilerin haklarını savunmak için bir çağrıydı. Daha sonra sergi benimle, sanatçılarla ve Gazze sakinleriyle dayanışma amacıyla Zawiya Galerisi’nde düzenlendi. Almanya’da, Kahire’de, Filistin Müzesi’nde ve Filistin Kültür Bakanlığı’nda sergilenmek ya da kitaplarda yayınlanmak üzere çok sayıda benzer teklif aldım. Savaşın günlük yansımalarını çizme ve belgeleme mücadeleme büyük bir destek var ve bu da beni zor şartlara rağmen bu misyonu sürdürmeye teşvik ediyor.