İktisat tarihinde yolculuk: Ankara'daki müzede bir gün

Meşhur İtalyan kökenli mimar Giulio Mongeri, Osmanlının son, Cumhuriyet’in ise ilk yıllarında İstanbul ve Ankara’yı şekillendirmişti. Mongeri’nin imza attığı yapılardan biri de Ankara Ulus’taki Türkiye İş Bankası’nın genel müdürlük binasıydı.
MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - 1929’da inşa edilip uzun yıllar başşehirde iktisadın kalbinin attığı yer olan ve tarihî fi gürleri ağırlayan bina, 2019’da “Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi”ne dönüştürüldü. Ben de geçtiğimiz hafta müzeyi görme fırsatı buldum.
İkizkenar üçgen plan üzerine inşa edilmiş müze binası, bodrum kat ve zemin üzerinde dört kattan meydana geliyor. Korunmuş veya restore edilmiş bankolar, tarihî hesap makineleri, eski daktilolar, defterler, evraklar... Kapıdan içeri adım attığınızda, kendinizi bir anda mazinin ekonomik meseleleri arasında bir yolculukta buluyorsunuz.
Ziyaretçilerini geçtiğimiz asrın başının fırtınalı günlerine taşıyan müze, kalıcı ve geçici sergi alanlarından meydana geliyor. Kalıcı sergi alanlarından biri ise “iktisadi bağımsızlık” temasını kronolojik şekilde merkezine koyuyor. Müzeye adını veren sergide, ders kitaplarındaki alışılmış tarihî bakış açısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında yürütülen ekonomik program ele alınıyor. Bunlar ise daha ziyade o dönemdeki bazı ticari teşebbüslerle anlatılıyor. Dönemi anlamak içinse elbette daha derinlikli okumalar yapmak gerekiyor. Bankanın ilk genel müdürü Celal Bayar’ın makam odası gibi tarihî dokusunu korunmuş alanlar ise birinci katta görülebiliyor.
NOSTALJİK REKLAMLAR
İkinci kata ulaştığımızda ise bankanın sosyal sorumluluk projeleri, destekleri ve kültür-sanat faaliyetlerinin anlatıldığı “İstikbalinizin Emniyeti Türkiye’nin Bankasıyla Bir Asır” sergisi karşımıza çıkıyor. Bu kısmın en dikkat çeken yanı, bir markanın yüz yıl boyunca değişen reklam yolculuğunu gözler önüne seriyor olması. İkonik banka kumbaraları, Zeki Müren’li radyo reklamları ve İhap Hulusi’nin çizdiği afişler, mazinin çocuklarını nostaljiye davet ediyor!
ALTI SENEDE 500 BİN KİŞİ GEZDİ
Müzede rehberli turlar ve çocuk atölyeleri dâhil olmak üzere bütün faaliyetler, ücretsiz olarak sunuluyor. Yaklaşık 6 senede 500 bin kişi tarafından ziyaret edilen müzede, 26 Ağustos 2024’te faaliyete geçen Atatürk Kütüphanesi’nin da rağbet gördüğü yetkililerce ifade ediliyor. Kütüphane, ilk 6 ayda 15 bine yakın öğrenci ve araştırmacıyı ağırlamış.