‘Kayıp çiniler’ yeniden doğdu! Yurt dışına çıkarılan eserleri̇ tekrar ürettiler

Türkiye’den kanuni ya da illegal yoldan birçok tarihî eser yurt dışına çıkarıldı. Şimdilerde prestijli müze ve koleksiyonlarda yer alan o eserler arasında eşsiz İznik işi Osmanlı çinileri de vardı. Türkiye’de artık görülemeyen ve “Kayıp Hazine” olarak adlandırılan bu çiniler bir sergiye ilham kaynağı oldu.
MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsünün çini atölyesi sanatçıları iki sene boyunca bu eserlerden 33’ünün benzerlerini meydana getirerek “İznik’ten Dünyaya Kayıp Çiniler” adlı sergiye imza attı.
Gülmisal Gölebatmaz Eslek, Başak Özerkan ve Eda Özcan Yıldırım isimli sanatçılar, günümüzde İngiltere’den Fransa’ya, Yunanistan’dan ABD’ye ve Orta Doğu’ya farklı müze ve koleksiyonlara dağılan 14. ila 18. asra ait eserleri tekrar çalıştı. Sergide Baba Nakkaş, natüralist, Hatayi, Rumi, Şam işi ve diğer üsluplarda “kayıp” eserlerin reprodüksiyonları yapıldı.
Sorularımızı cevaplayan sanatçılardan Başak Özerkan “Bazı çini eserler zamanında ya hediye edilerek ya da satın alınarak bu topraklardan yurt dışına taşınmış. Ülkemizde olmadıkları için bu tarihî eserleri çoğu vatandaşımız göremiyor. Biz de eserleri tekrar yaparak farkındalık oluşturmak istedik. Herkes bu eserlerdeki motiflerin bize ait olduğunu görmeli diye düşündük” diyor.
OSMANLI RENKLERİNİ YAKALAYAMADIK
Literatür taramasını yaparak üslupları farklı olan çini eserleri seçerek çalıştıklarını kaydeden Özerkan “Eserlerin replikasını yani aynılarını değil reprodüksiyonlarını yaptık. İki sene boyunca 14. ve 18. yüzyıl arasından eserleri çalıştık. Bunlar arasında Osmanlı saray çinileri de vardı. Bu eserler, seri üretim değil, tek. Çömlek çarkında elle şekillendirilip tek parça olarak yapıldı. Osmanlının yükselme döneminde domates kırmızısı gibi özel renkler var. Onları bulmak için çok çabaladık ama aynı renkleri yakalayamadık” şeklinde konuşuyor.
“İznik’ten Dünyaya Kayıp” sergisi ile 27 Eylül’e kadar İstanbul Beylerbeyi Sabancı Olgunlaşma Enstitüsünde görülebilecek.