Kelimeler giderse edebiyat da gider!
Kültür - Sanat Haberleri / Türkiye Gazetesi
Edebiyatçılar, “cinsiyetçi” sayılan kelimelere karşı kamu kurumlarınca başlatılan ayıklama çalışmalarına reaksiyon gösterip dilin fakirleşeceğini savunuyor.
MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - “Adam gibi”, “erkek sözü”, “kız başına” ve diğerleri… Türkçede asırlardır yer alan ama şimdi “cinsiyetçi” olduğu düşünülmeye başlanan kelime ve deyimlerin dilden ayıklanması gündemde. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın dilde “eşitlikçi” bir söylem için Türk Dil Kurumu (TDK) ile iş birliği yapmaya başladığı, edebiyat eserlerinin incelenerek “cinsiyetçi” kelimelere karşı farkındalık kampanyası yapılacağı duyuruldu. Ancak edebiyatçılar ve dil bilimciler, dilin mana derinliğinin yok olacağı gerekçesiyle bu duruma tepki gösteriyor.
Edebiyatçı Prof. Dr. Kemal Yavuz, “Bu fikir ve planın doğru olmadığını düşünüyorum” diyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: Her dilin bir özelliği var. Fransızca ve Arapçada kadın ve erkeği ifade eden kelimeler eklerle yapılır. Mesela Arapçada Kâmil erkek, Kâmile ise kadın ismidir. Fakat Türkçede böyle bir şey yok. Dilimizdeki adam kelimesi de insan manasına gelir. Öte yandan bir kelimenin birden çok manası vardır. “Adam ol” demek, “Mert ol” demektir.”
ROMANLARI DA KALDIRIN!
Bu çabanın manasız olduğunu da savunan Prof. Dr. Yavuz “Türkçenin ana sözlükleri ortadayken istediğiniz kadar yeni sözlükleri değiştirin. Peki, çıkardığınız kelimelerin yerine ne koyacaksınız? Bu kelimeler, sadece sözlüklerde de yer almıyor ki! Binlerce romanımız, edebî eserimiz var. O hâlde onları da ortadan kaldırmak lazım!” ifadelerini kullanıyor.
ŞİİR KELİMELERLE ZENGİNLEŞİR
Şair Nurullah Genç ise “Kelimelerin hayatı vardır; birdenbire ortaya çıkmaz. Asırladır dilde yer alan kelimeler, içinizden esen bir duygu ile ortadan kaldırılamaz. Cinsiyet ifade eden kelimeler de aslında büyük bir zenginlik unsurudur. Zira erkekler için yaptığımız benzetmeler farklı, kadınlar için yaptığımız benzetmeler farklıdır” diyor. Kelimelere insanlık tarihindeki hadiselerin sirayet ettiğini söyleyen Genç “Kelimeleri ortadan kaldırdığınızda, onlarda bir araya gelen hayatı ve ifade zenginliğini de ortadan kaldırırsınız; cinas, kinaye ve diğer söz sanatlarıyla iç içe olan şiiri kısırlaştırırsınız. Cinsiyet belirten ifadeler ise şiirde çok önemlidir. Cinsiyetsiz bir şekilde hangi sevgiliye şiir yazacaksınız!” şeklinde konuşuyor.
DİL ZEDELENİR
Edebiyatçı Onur Caymaz da “Dil, canımızın istediği hassasiyetlere göre değiştirebileceğimiz şey değildir. Dil, gelecek nesillerin bizim hakkımızda fikirler üretmesini de sağlar. Bu tarz politik doğrucu hareketlerle dili zedelemeye ve ileride edebî eserlerde de oynama yapılmasına yol açabilir. Size ‘Utanmaz Adam’ yerine tutup ‘Utanmaz Birey’ falan dedirtirler. Ayrıca şunu da söylemek lazım: Bir şey, değiştirilecekse bu en son dilde olur. Asıl mesele fikirdedir” ifadelerini kullanıyor.
'da Takip Edin!
