Sanat eserlerinin merkezine kitapları koyan Engin Beyaz: Kütüphanesiz bir dünya beni korkutuyor

MURAT ÖZTEKİN'İN HABERİ - Engin Beyaz, içerisindeki edebiyat merakını eserlerine yansıtan bir sanatçı… Beyaz, yıllardır çeşitli materyaller kullanarak kitaplarla süslediği enstalasyonlar meydana getiriyor. Bunlara ise “sanal kütüphane” adını veriyor. Böylece teknolojiden başların döndüğü bir devrin insanına, kitapları ve okumayı hatırlatıyor. Sanatçı Beyaz’ın son sergisi “Başka Zaman Kütüphaneleri” ise Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde sanatseverlerle buluşuyor. Biz de bu vesileyle kendisinden kitap kokulu eserlerinin hikâyesini dinledik… 

SANAT BİR FİKİR ÜZERİNE OLMALI

Engin Beyaz “Erzurum’un Narman ilçesinde doğdum. Kitap okumayı seven bir ailede büyüdüm. Dünya klasiklerinin tamamını okudum diyebilirim. Edebiyatçı ağabeyim Yasin Beyaz da kitap hususunda beni çok etkilemişti. Aslında üniversitede edebiyat okumak istiyordum ama sanata bir yatkınlığım vardı. Sonra güzel sanatlar okuyup resim hocası oldum” diyor. Ancak sanat eğitimi alsa da Beyaz’ın içindeki edebiyat merakı yıllar sonra eserlerinde açığa çıkıyor. Beyaz, bunu şu sözlerle izah ediyor: “Sanatın fikir üzerine olması gerektiğini, sadece yetenekle bu işin olmayacağını düşünenlerdenim. Fikir olmadan sadece yetenekle yapılan işler, sanata ve insanlığa bir katkı sunmuyor. Bu yüzden kitap sevgimi sanatla birleştirdim.” 

Önceleri Selçuklu ve Orta Asya desenleriyle çalışan sanatçı, daha sonra Sırp edebiyatçı Zoran Živković’in “Başka Zaman Kütüphaneleri” adlı fantastik eserinin tesiri altında kalarak kütüphaneli enstalasyonlar oluşturmaya başlamış. Beyaz “Kitabı okuyunca çok etkilendim ve kütüphane serime başladım. İlk eserim ise bir elektrikçinin çöpe attığı disketlerden doğdu. Disketlerin üzerindeki metalleri, minik kitaplar olarak gördüm. Böylece yıllardır devam eden serime başladım” diye konuşuyor.  

NASIL BİR OKUMA

“Gelecekte kitapların ve kütüphanelerin olmayabileceği bir dünyayı düşünüyor ve korkuyorum” diyen sanatçı sözlerine şöyle devam ediyor: “Bu hisler eserlerime de yansıyor. Mesela sanat enstalasyonlarımın önünde kitaplar dizilidir ama arka plandaki camvari kısım hep çatlaktır. Ancak benim için kitap yegâne nesne değil. Okuma yazma bilmeyen bir insan da hayatı okuyabilir.” 

Eserlerinde mesaj endişesi güden sanatçılardan olduğunu kaydeden Engin Beyaz “Günümüzde herkes, her şeyi çok hızlı şekilde tüketiyor. Eserlerimde elbette okumanın çok önemli olduğunu vurgulamak istiyorum. Ancak ben çok okumaktan ziyade hazmederek okumanın daha önemli olduğunu düşünüyorum” ifadelerini kullanıyor. 

SANAT ESERİNDEKİ HAYALLER

Sanat enstalasyonlarında edebiyat dünyasında var olan meşhur kitapların yanında hayalî olanlara da yer verdiğini kaydeden Beyaz, sözlerine şu şekilde devam ediyor: “Eserlerimde farklı kitaplara yer veriyorum. Okuyup çok etkilendiğim kitaplar beni yönlendiriyor. Dünya klasikleri benim için çok önemli. Fantastik eserleri de beğeniyorum. Bazen kitapta gördüğüm bir kelimeyi eserime yerleştiriyorum. Bunun dışında aslında olmayan kitaplar tasarlayarak eserlerime koyuyorum. Eserlerimde malzeme olarak pleksiglas, asetat, gazete ve dergi sayfaları kullanıyorum.”

Son sergisi “Başka Zaman Kütüphaneleri”ni de anlatan sanatçı “Sergimi Avrupa’nın sayılı kütüphanelerinden biri olan Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde açmak benim için mutluluk verici. Sergide mekâna has eser de ürettim. Zoran Živković’in de kitabının ismini bu serimize verince mutlu oldu. Bize bir teşekkür yazısı kaleme aldı” diyor.