Macar Urban Usta üzerinden yanlış algı oluşturuluyor! Tarihçi Ahmet Şimşirgil 'Mehmed: Fetihler Sultanı' dizisindeki yanlışlara dikkat çekti
"Mehmed: Fetihler Sultanı" dizisi tarihi konuları gündeme taşıyor. Ancak dizide kurgudan kaynaklı çeşitli hatalar tarihçilerin dikkatinden kaçmıyor. Hurufilikle alakalı sahnelerin tepki çekmesinin ardından, top döküm ustası Urban'a dair bilinen tarihin dışında sahneler dikkat çekiyor. Tarihçi akademisyen Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil dizi ve filmlerde Macar Urban hakkında yanlış algılar oluşturulduğunu söylüyor.
Fatih Sultan Mehmed'in hayatı ve İstanbul'un fethini işleyen "Mehmed: Fetihler Sultanı" dizisinde Topçu Urban Akşemseddin'le sohbet ederken ve namaz kılarken gösterildi.
Başta Bizanslı bir Hıristiyan olarak gösterilen Urban'ın, dizide hidayete gelip Müslüman olması tarih kitaplarında yer almayan bir detaydı. TRT'de yayınlanan dizideki bu bölümlerin ardından izleyici tarafından "Topçu Urban Müslüman mıydı?" sorusu merak edilmeye başladı.
"ÖĞRENCİLERDEN SUALLER GELİYOR"
Tarihçi akademisyen Ahmet Şimşirgil, "Bizlere çok sualler geliyor. Macar Urban acaba Müslüman olmuş muydu? İslamı bu denli araştırmış mıydı? Bol bol sualler geliyor. Ben de zaman zaman bu suallere cevap vermeye çalışıyorum" diyerek Macar Urban hakkında doğru bilinen yanlışlara dikkat çekti.
OSMANLI'DA TOP DÖKÜMÜ URBAN'LA BAŞLAMADI
Osmanlı'da topçuluğun Macar Urban'dan önce başladığını vurgulayan Şimşirgil, bunun yanlış anlaşıldığını şöyle dile getiriyor:
Urban'la ilgili aslında kendisinin menşei Macar asıllı olduğu bizans'ta ise çalıştığı imparatora çalıştığı bilinen hususlardan... Ama bunun dışında şahsiyetiyle ilgili çok fazla bilgi yok. İyi bir top döküm ustası olduğu net belli. Zira bu adam bir taraftan imparator nezdinde çalışacak. Doğu Roma İmparatoru'nun nezdinde çalışan bir top döküm ustası ve oradan ayrıldıktan sonra da zamanın devrin en büyük padişahı Fatih Sultan Mehmed'in hizmetine girecek. Dolayısıyla onun bu top dökümündeki ustalığını tartışmaya gerek yok. Bir numaralı ustalardan diyebiliriz.
Diğer taraftan Osmanlıların top dökümü ne zaman başladı? Tophanecilik ne zaman ortaya çıktı? Biz 1389 yılına kadar geriye gidiyoruz. Osmanlılar I. Kosova Savaşında top kullandılar. Bu ne demektir? Osmanlıların 1360'lardan itibaren topu bildiklerini top döktüklerini ve bunu Kosova Savaşı'ndan itibaren de kullandıklarını biliyoruz.
bunların yer tespiti özellikle Bursa'da kolay değil ama Edirne'de var. Önceleri Edirne'ye bağlı Demirköy'deki demirlerin de çıktığı topla ilgili yer var. Bakın Demirköy demir bulunması dolayısıyla çok önemli bir yer. Bugün Kırklareli bağlı bir noktada, orada Osmanlılar Şahi topları döktürüyor"
MACAR URBAN GEREKSİZ BÜYÜTÜLÜYOR
Osmanlı topçularına dikkat çeken Şimşirgil, Urban'ın gereksiz büyütüldüğünü ifade ediyor:
"Murad Han döneminde Edirne'de veya belki daha evvelinde burada topların döküldüğünü anlıyoruz. Demirköy'deki kazı çalışmaları uzun bir süredir devam ediyor. Burası çok mühim Osmanlılar açısından.
Şimdi o Şahi topları ki bunların dökümünü yapan bizim çok önemli iki ustamız var. Kim onlar? Mimar Müslihiddi ve Mimar Sarıca Sekban! Ve aynı yıllarda yetişen, sonradan mesela toplarda imzasını gördüğümüz fetihten 8-10 sene sonra Münir Ali! Bunlar çok önemli döküm ustaları ve bunları biliyoruz.
Bakın şimdi bu noktada Macar Urban öylesine büyütülüyor ki sanki Osmanlı'da topçuluk Macar Urban'la başladı gibi anlaşılıyor! Önce bunun yıkılması lazım."
FATİH SULTAN MEHMED'İN KENDİSİ MAKİNE MÜHENDİSİ
"Macar Urban bizans'ta çalışmış, parasını alamamış, ortada kalmış bir adam. yani Bizans'ın o zaman ekonomik durumu zaten çok sıkıntılı. Bu da gelip Fatih'ten iş istemiş.
Fatih Sultan Mehmed'in kendisi bir makine mühendisi. Kendisi o topların balistik hesaplarını bizzat yapan ve çizimlerini yapan bir kimse. Bakın en önemli noktalarımız biri bu!
Bakın Fatih'i bu konuda yetiştiren Osmanlı topçuları ve onun balistik hesaplarını bilenler, yapanlar bunlar."
"MACAR URBAN'IN MÜSLÜMAN OLDUĞUNA DAİR EMARE YOK"
"(Bizim alimlerimiz, ustalarımız) küçüklükten itibaren Fatih'i bu noktada yetiştiriyorlar ve Fatih Sultan Mehmed İstanbul surlarını yıkacak topların çizimlerini 17 yaşında çizmeye, 19 yaşında tahta çıktığında bunları döktürmeye başlıyor.
Bu toplara ve bu esnada kendisinden iş isteyen Macar Urbanı da ne yapıyor, kullanıyor. Biz burada kendi ustalarımızı bilelim.
Fakat ne hazindir film çekiliyor Macar Urban hep önde gösteriliyor. Dizi yapılıyor hep Macar Urban önde gösteriliyor. Biraz Mimar Muslihiddin üzerinden gidin, biraz Saruca Sekban üzerinden gidin. Biraz başka ustalarımızı bulun. Sorulunca da 'biz kurgu yapıyoruz' diyorlar."
Macar Urban Usta'nın Müslüman olduğuna dair tarihi kaynaklarda hiç bilgi yer almadığının altını çizen Şimşirgil, "Macar Urban'ı Müslüman yapmaya çalışıyorlar. Macar Urban'ın Müslümanlığı araştırdığına dair, Akşemseddin'le görüştüğüne dair bir tek emare gösteremezsiniz." dedi.
BİLİNEN KİŞİLERİN DEĞİŞTİRİLMESİNE İTİRAZ
Şimşirgil, yapılan kurgunun tarihi gerçekleri ve şahsiyetleri bozmaması gerektiğini söyleyerek şunları söylüyor:
"Kurgu yapmak istiyorsanız Macar Urban tek başına bir adam değil. Elbette bu adamın çok önemli yardımcıları var. İsimleri kitaplara geçmemiş. Bir ekip çalışmasıdır bu işler, kişi çalışması değil. Bir ekibiyle gelir. O Bizanslı Yorgi olabilir, Bizanslı Dimitri olabilir, Macar bilmem kim olabilir... O adam(lar)ı görüştür, o adamı Müslüman yap. Olur mu? Olur. Niye olmasın? Ben (o zaman Müslüman) olmadı diyemem. İşte bir kurgu.
Sen bilinen bir adamı değiştirmedin, bilinen bir adamı bozmadın. Ne Hıristiyanı Müslüman yaptın, ne Müslümanı Hıristiyan yaptın. İşte burada (tarihi gerçeklere uygun) bir kurgu yaptın."
Youtube kanalında paylaştığı video dizide işlenen başka noktalara da dikkat çeken Şimşirgil, itiraz ettiği noktanın 'bilinen tarihi kişilerin değiştirilmesi'ne olduğunu vurguluyor.
Kayı 2 kitabında kaynaklarıyla beraber Fatih Sultan Mehmed'in hayatını ve İstanbul'un fethini anlatan Prof. Dr. Ahmet Şimşirgil, Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Yeniçağ Anabilim Dalı Başkanı olarak görev yapıyor.
'da Takip Edin!
