Cüzzam mücadelesinde Türkiye'nin zaferi! Lepra hastası azaldı 28. koğuş boşaldı

ZİYNETİ KOCABIYIK'IN HABERİ - Her yıl ocak ayının son haftası halkın cüzzam olarak bildiği lepra hastalığına dikkat çekmek için Dünya Lepra Haftası olarak değerlendiriliyor. Biz de Türkiye’de bir örneği daha olmayan ve Türk tıp tarihinin en önemli başarılarından birinin merkezi olan Sağlık Bakanlığına bağlı Lepra Deri ve Zührevi Hastalıklar Hastanesine girdik. Dr. Mazhar Osman tarafından 1927 yılında Bakırköy’de yeni açılan akıl hastalıkları hastanesinin 28. Koğuşuna yerleştirilen cüzzam hastaları o günden bu yana aynı yerde tedavi görüyor. O günlerde bulundukları yerlerde toplumdan dışlanan, köyün dışına atılan, doktorların bile dokunmak istemedikleri hastalar Türkiye’nin her yerinden gelerek Bakırköy Akıl Hastanesi Lepra Servisini doldurmuştu. Bugün lepra, tarihi binada tarihe karışmak üzere…

DAHA ÇOK CİLT HASTALARINA HİZMET VERİLİYOR

Lepra ile mücadelede büyük bir adanmışlıkla destan yazan doktorların çabalarıyla cüzzamın artık bir halk sağlığı sorunu olmaktan çıktığını söyleyen, Lepra Deri ve Zührevi Hastalıklar Hastanesi Başhekimi Uzm. Dr. Mevlit Yurtseven “Bir zamanlar sayıları 2.500’ü aşan takipli hastadan bugünlere geldik. Burası cüzzamla mücadelenin hatıraları ile dolu bir kurum. Türkiye’de 600 kadar lepra tedavisi almış kimse var. 2024 yılında sadece altı tane yeni teşhis koyduk. İki kadın dört erkek. Yatan üç hastamız var. Lepra tedavisi süren 10 takipli hastamız bulunuyor. Hastanenin adındaki zührevi hastalıkları da şükür artık görmüyoruz. Bu sebeple hastanemiz daha çok cildiye hizmeti veriyor. Ancak 2010’da 10 olan doktor sayımız ikiye düştü. Günde 60-70 yeni hasta polikliniği yapıyoruz” dedi.  

Lepranın kolay bulaşan bir hastalık olmadığını ifade eden cilt hastalıkları uzmanı Dr. Ümmühan Kaya “Lepra, Mycobacterium leprae adı verilen bir bakterinin sebep olduğu kronik bir bulaşıcı hastalıktır. Hastalık esas olarak cildi, periferik sinirleri, üst solunum yolu mukozasını ve gözleri etkiler. Tedavi edilmezse, hastaların küçük bir kısmında sakatlıklara yol açabilir. Erken teşhis ve çoklu ilaç tedavisi ile hızlı tedavi, cüzzamın yükünü önemli ölçüde azaltıyor. Lepra ilaçları, 1995’ten beri Dünya Sağlık Örgütü tarafından dünya çapındaki bütün hastalara ücretsiz olarak sunulmaktadır. Hastalık periferik sinirleri tuttuğu için parmak uçları, burunları düşüyor. Yüzde deformasyonlar oluyor. Bunlar geç teşhis almış ve kayıpların yaşandığı vakalar. Ancak, ilaç tedavisi başladıktan sonra bakteri negatifleşiyor. Tedavi süresi 24 ay. İlaç almaya başladıktan sonra 15 gün içinde canlı basiller parçalanıyor. Tedavi altındaki hastayı negatifleştikten sonra eski hasta olarak kabul ediyoruz. Çünkü bulaşıcılığı ortadan kalkıyor” diye konuştu.

KÖTÜ GÖRÜNTÜLER FİLMLERDE KALDI

Erken teşhis ve ilaç tedavisi uygulanan hastaların sayısının artması sayesinde hastalığın dünya üzerinde de azaldığını aktaran Uzm. Dr. Mevlit Yurtseven “Yani tedaviler sayesinde yeni tespit ettiğimiz hastaların geçmişteki gibi korkutucu görüntüsü yok. Organ kayıpları ve eklem bozulmaları yok. Olanlarsa geç vakalar” dedi. Vakaların gecikmesinin en önemli sebebinin dışlanma korkusu olduğunu ifade eden Dr. Yurtseven “Aile efradı içinde bile insanlar hasta olduklarını birbirine söylemiyor. Aile hekimlikleri bir hastayı yönlendirse bile hasta gelmeyebiliyor. Bu teşhisi almak istemiyorlar. Çünkü hastalar geçmişte çok büyük acılar çekmiş. Kimse onlarla evlenmemiş, çocukları olmamış, ölene kadar tek başına kalmışlar. Köyde su aldıkları çeşmeyi bile ayırmışlar. Daha da eski yıllarda hepsini bir araya toplayıp toplumdan tecrit etmişler” diye konuştu.

DAMGALAMA HASTALIĞIN TEŞHİSİNİ GECİKTİRİYOR

Hastalığın kötü hijyen, beslenme yetersizliği, fazla kalabalık ortamlarda yaşamak, uzun süreli hastayla birlikte olmakla bulaştığına dikkat çeken Uzm. Dr. Ümmühan Kaya “Cüzzam bakterisi çok yakın temasla hastayla uzun sürede bir arada kalındığında bulaşabilen, yani kolay bulaşmayan bir bakteri. Hastalığın çok net ve kesin bir tedavisi var. Ancak toplumdaki ön yargılar sebebiyle damgalanma korkusu, hastalığın teşhisini ve tedavisini engelliyor. Bu bilgi eksikliği doktorlarda bile var. Bize ulaşan hastaların büyük kısmı ellerinde yüzlerinde sekeller olmuş kişiler. Teşhiste geç kalmak hepimizin ayıbı. Hastalığı ortadan kaldırmakta gösterdiğimiz başarının sürmesi için toplumun leprayı iyi tanıması gerekir” dedi.