Her obez ameliyata uygun değil! Türkiye’de yılda 100 bin obezite ameliyatı yapılıyor
Obezite cerrahisinin, ciddi obezitesi olan ve diyet, egzersiz, ilaç tedavisi gibi diğer yöntemlerle kilo veremeyen kişilerde uygulanan etkili bir tedavi yöntemi olduğunu söyleyen uzmanlar, kurallara uyulmadığında ölüme kadar varan olumsuz sonuçların meydana gelebileceğine işaret ediyor.
ZİYNETİ KOCABIYIK - Sağlık Bakanlığı rakamlarına göre Türkiye’de her üç kişiden biri fazla kilolu veya obez. Toplumdaki aşırı kilolu kişilerin sayısının bu kadar fazla olması, obezite cerrahisine olan talebi patlatıyor. İstatistiklere göre Türkiye’de yaklaşık olarak yıllık 90 bin-100 bin civarında obezite ameliyatı yapılıyor. Ameliyat olanların önemli bir bölümünü sağlık turistleri oluşturuyor. Ancak uzmanlar “Her obez hasta cerrahi tedavi adayı değildir” uyarısında bulunuyor.
KİMLER AMELİYATA UYGUN DEĞİL?
Obezite cerrahisinin, ciddi obezitesi olan ve diyet, egzersiz, ilaç tedavisi gibi diğer yöntemlerle kilo veremeyen kişilerde uygulanan etkili bir tedavi yöntemi olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Hümeyra Bozoğlan “Ancak her obez hastaya, cerrahi yapılmamalıdır. Cerrahi müdahale için öncelikle hastanın beden kitle indeksi ile diyabet, hipertansiyon, kalp ve damar hastalıkları gibi eşlik eden diğer hastalıkları değerlendirilmelidir. Cerrahiye engel teşkil edebilecek kontrolsüz kalp hastalığı, ileri evre karaciğer hastalığı gibi ciddi sağlık sorunları olanlara cerrahi tedavi önerilmez. Yeme bozuklukları, madde bağımlılığı veya ciddi psikiyatrik sorunları olanlar da cerrahi için uygun hastalar değildir” dedi.
SAĞLIK BAKANLIĞI DÜZENLEME GETİRDİ
Sağlık Bakanlığı’nın hazırladığı, ‘Obezite Merkezleri ve Obezite Cerrahi Uygulamaları Hakkında Yönetmelik’, 1 Ocak 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi. Buna göre artık obezite cerrahisi yapan uzman cerrahlara ‘obezite cerrahisi uygulama belgesi’ alma zorunluluğu getirildi. En az 15 vakalık obezite cerrahisi ameliyatına katıldığını gösterir başhekimlik onaylı belgeye sahip olan ve bakanlıkça düzenlenen uzaktan eğitim sistemi üzerinden 16 saat teorik eğitimi alan uzman doktorlar, ‘obezite cerrahisi uygulama belgesi’ için Bakanlığa başvuruda bulunabilecek.
Öte yandan beden kitle indeksi 30’un altında olan kişilere obezite cerrahisi yapılamayacak. 30-40 arasında olan hastalara ise obezite merkezlerinde takip ve tedavi programlarına yönlendirilmeden obezite cerrahisi gerçekleştirilmeyecek. 35-40 arasında olup, eşlik eden hastalığı bulunanlara da bir obezite merkezinde takip ve tedavi programına girmeleri tavsiye edilecek. Hastanın obezite cerrahisi uygulanmasını istemesi hâlinde obezite cerrahisi uygulanacak sağlık tesisinde e-Rapor üzerinden ‘Obezite cerrahisi olabilir’ raporu düzenlenerek obezite cerrahisi yapılabilecek.
Obezite cerrahisi, üçüncü seviye erişkin yoğun bakım servisi ve endoskopi ünitesi ile obezite şartlarına uygun altyapı ve cerrahi donanım şartlarını haiz ameliyathanesi olan, ameliyat sonrası dönemde oluşabilecek komplikasyonlara zamanında ve etkili bir şekilde müdahale edilebilecek sağlık tesislerinde yapılabilecek.
BİLİNÇLİ HASTALAR TERCİH EDİLMELİ
Obezite sonrasındaki hayat tarzının da obezite ameliyatlarının başarısında büyük önem taşıdığına dikkat çeken Dr. Bozoğlan, obezite cerrahisi planlanan hastalara, ameliyat sonrası dönemde uyması gereken hayat tarzı değişiklikleri hakkında kapsamlı bilgi verilmesi ve bu değişikliklere uyum sağlayabilecek motivasyona ve bilince sahip hastalara cerrahi tedavinin uygulanmasının önerildiğini söyledi.
Tüm bu olumlu sonuçlara karşın, hastalarda uygulanan cerrahi prosedürlere de bağlı olarak sindirim sistemi ile ilgili problemler, çeşitli vitamin ve mineral eksiklikleri, kemik erimesi, safra kesesinde taş gelişimi veya ani şeker düşmesi gibi metabolik dengesizliklerin de gelişme riski olduğu konusunda uyaran Uzm. Dr. Hümeyra Bozoğlan, uzun dönemde özellikle hayat tarzı değişikliklerine dikkat edilmezse kaybedilen kilonun geri alınmasının da obezite cerrahisi uygulanmış hastalarda karşılaşılan önemli sorunlardan biri olduğunun altını çizdi.
KONTROLSÜZ AMELİYATLAR ÖLÜM VAKALARINI ARTIRIYOR
Uzmanlar özellikle yurt dışında Türk sağlık turizmini baltalamaya yönelik haberlere konu olan obezite ameliyatına bağlı ölümlerin kaynağında büyük ölçüde obezite cerrahisi kriterlerine uyulmamasının yattığına dikkat çekiyor. Daha çok merdiven altı kurumlarda yapılan ve ölümle sonuçlanan vakalar bu tür ameliyatlara olan güveni sarsıyor. Uzm. Dr. Hümeyra Bozoğlan, “Oysa uygun şartlarda uygulanan cerrahi yöntemler obezite hastalarında kilo kontrolü sağlanmasında etkili tedavi yöntemleridir. Cerrahi müdahale sonrasında kilo kaybı ile birlikte hastanın metabolik değerlerinde iyileşmeler gözlenir. İnsülin direnci, diyabet, tansiyon ve kalp hastalıklarının seyrinde olumlu değişimler meydana gelir” değerlendirmesini yaptı.
'da Takip Edin!
